Serhadd-i İslâmiyyede Bir Kalenin İhyası: Bağdat Kalesi’nin Tamiri (H. 1134-1135/ M. 1722-1723)

Authors : Ekrem Gürdal

Pages : 44-60

Doi:10.17828/yalovasosbil.1428130

View : 33 | Download : 27

Publication Date : 2024-04-24

Article Type : Research Paper

Abstract :III. Ahmed zamanında sınır boylarında bulunan kale ve sur gibi askerî yapılar muhtelif sebeplerle elden geçirilip tamir edilmişti. Tamir edilen kalelerden birisi de İran hududunda bulunan Bağdat Kalesi’dir. Bağdat Kalesi Osmanlı Devleti için siyasi, ekonomik, sosyal, kültürel, dinî ve askerî açıdan büyük bir öneme sahiptir. Safevî Devleti ile askerî çekişme sahasının merkezinde bulunan kale, Mezopotamya’da hakimiyeti korumak, sınır güvenliğini sağlamak, doğuya yapılacak seferlerde askerî lojistik üssü olarak kullanılmak üzere, Osmanlı Devleti tarafından pek çok kez tamir edilmiştir. Bu tamirlerin boyutları kalenin harap olan bölümlerinin büyüklüğü ile doğru orantılıdır. Kalede yeni ihtiyaçların hasıl olması durumunda mimari bazı eklemeler de yapılabiliyordu. Bu çalışma Sultan III. Ahmed zamanında zamanla harap olmuş Bağdat Kalesi’nin 1722’de başlayan ve 1723’te tamamlanan onarımını konu edinmektedir. Çalışma, arşiv vesikalarıyla, dönemin kaynaklarını inceleyerek, keşif sürecinden başlamak üzere, kalenin tamir edilen ve yeni eklenen bölümlerini, inşaat için sarf edilen malzeme ve işçilik ücretlerini tespit etmeyi, ayrıca bu tamirat için Osmanlı ekonomik kaynaklarından ne kadar sarf edildiğini saptamayı amaçlamaktadır.
Keywords : III Ahmed, İnşaat, Bağdat, Bağdat Kalesi, Kale Tamiri, Keşif