VİCDANIN YEDEĞİ OLABİLİR Mİ: GÜNCEL BİR AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ KARARININ İNCELEMESİ “KANATLI / TÜRKİYE” (BAŞVURU NO: 18382/15, K.T: 12.03.2024)

Authors : Gökberk Öngel

Pages : 335-366

View : 132 | Download : 82

Publication Date : 2024-07-17

Article Type : Other Papers

Abstract :Vicdani ret hakkı yarım asırı aşkın süredir Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ni meşgul eden bir husustur. Ülkemiz de vicdani ret hakkını hukuken tanımamış olması nedeniyle birden çok ihlal kararına maruz kalmış ve buna rağmen halen vicdani ret hakkını tanımamıştır. Çalışma kapsamında incelenecek karar da yine bu hususa ilişkindir fakat diğer kararlardan farklı olarak bu kez başvuranın yerine getirmeyi reddettiği hizmet “yedek (rezerv)” askeri hizmettir. Ayrıca başvuran askerlik hizmetini en başından itibaren değil, birden çok kez bu hizmeti ifa etmesinin ardından reddetmiştir. Uyuşmazlık Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde ortaya çıkmasına karşın, AİHM’in yerleşik içtihadı uyarınca karar ülkemiz aleyhine verilmiştir. Kararın incelemeye konu edilme sebebi; daha evvel mahkemeye vicdani ret ile alakalı yapılan başvurulardan belirli yönleriyle ayrışması, güncel bir karar olması ve açıkça söylemek gerekirse 2024 yılında halen devam etmekte olan Rusya-Ukrayna ve İsrail-Filistin çatışmaları ışığında vicdani ret meselesinin tekrardan irdelenmesidir. İnceleme kapsamında öncelikle karara konu olay özetlenecek, hemen ardından da mercilerin çözüm yöntemleri tespit edilecektir. Bu tespitin ardından çözülmesi gereken hukuki mesele ortaya konulacak ve sonuç bölümüne gelindiğinde uluslararası ve ulusal hukuktaki mevcut hukuki düzenlemelerin belirtilmesinin ardından tarafımın karar konusundaki değerlendirmesine yer verilerek inceleme tamamlanacaktır.
Keywords : Vicdani Ret, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Zorunlu Askerlik, Vicdan Özgürlüğü, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi