Korunamayan Bir Kültür Varlığı: Mustafa Kemal Paşa’nın Erzurum’daki İlk Karargâhının Mevcut Durumu ve Korunması Üzerine Bir Değerlendirme

Authors : Alican BERBER

Pages : 44-61

View : 13 | Download : 10

Publication Date : 2022-12-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Millî Mücadele döneminde, 3 Temmuz 1919 tarihinde Erzurum’a gelen 3. Ordu Müfettişi Mustafa Kemal Paşa’yı misafir eden Müstahkem Mevkii Kumandanlığına bağlı tarihi konak, “Atatürk’ün Erzurum’daki ilk karargâhı” olarak bilinmektedir. 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’na göre, “taşınmaz” kültür varlığı olan Erzurum’daki tarihi konak, günümüzde metruk bir vaziyette olması ve tescil kararına rağmen hala korunamaması gibi sebeplerden dolayı araştırma alanı olarak seçilmiştir. Bu araştırmanın esas amacı, Atatürk’ün Erzurum’daki ilk karargâhı olarak tanınan tarihi konağın, tescil kararına rağmen hala niçin korunamadığı ve neden müze haline getirilemediğini sorgulamaya çalışmaktır. Bu doğrultuda, araştırmanın amacına uygun olarak aşamalı bir yöntem izlenmiş; saha araştırması yürütülerek, tespit edilen tarihi yapının mevcut durumu ve fonksiyonu çekilen fotoğraflarla belgelenmiştir. Tarihi yapıyla ilgili yetkili kişi ve kurumlarla, yarı yapılandırılmış sorulara bağlı kalınarak derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiş ve toplanan tüm veriler, betimsel analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. Doküman analizi sonucu elde edilen bulgular; tespit edilen eski fotoğraflar, hatıratlar, tarihi kaynaklar ile yerel ve ulusal basında çıkan haberlerle desteklenmiştir. Tüm bilgi ve bulgular ışığında araştırma sorularına yanıtlar aranmış, tarihi konağın projesinin hazırlandığı ancak ödenek yetersizliği nedeniyle herhangi bir işlemin yapılamadığı öğrenilmiştir. Ayrıca taşınmaz kültür varlığı olan bu tarihi yapının, korunması ve gelecek kuşaklara aktarılmasına yönelik düşünce ve öneriler ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Keywords : Kültürel Miras, Kültür Varlığı, Millî Mücadele, Erzurum, Müstahkem Mevkii Kumandanlığı, Müfettişlik Karargâhı, Atatürk Müzeleri