THE PRINCIPLE OF ‘COMPLEMENTARITY’ IN INTERNATIONAL CRIMINAL LAW

Authors : Mehmet Zülfü ÖNER

Pages : 291-332

View : 20 | Download : 15

Publication Date : 2021-03-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Uluslararası hukuk, devletlere ulaslararası suçları araştırmak, soruşturmak ve cezalandırmak üzere genel bir görev yüklemektedir. 2002 yılında yürürlüğe giren Roma Statüsü, uluslararası alanda işlenen özel nitelikteki bazı suçları soruşturmak üzere sürekli ve uluslarası nitelikteki bir mahkeme kurulması yönünde yaklaşık elli yıldır sürdürülen çabaları sona erdirmiştir. Bu kapsamda kurulmuş olan Uluslararası Ceza Mahkemesi uluslararası ceza adaletinin sağlanması yönünde çok olumlu bir adım olarak karşılanmıştır. Öte yandan, bu mahkemenin kurulması devletler arasında bazı anlaşmazlıklara yol açabileceği ve devletlerin ulusal egemenlik haklarının zedeleneceği yününde bazı tartırşmaları da beraberinde getirmiştir. Bu bağlamda, Uluslararası Ceza Mahkemesi’ni oluşturunlar tarafından Roma Statüsü’ne konulan tamamlayıcılık insert ignore into journalissuearticles values(ikame, ikincil); yetkisi olarak adlandırılan ilke, devletlerin ulusal egemenlik ve yargılama yetkileri alanında ortaya çıkabilecek anlaşmazlıkları dengelemek üzere öngörülmüştür. Roma Satatüsü’nün 10. paragrafında Uluslararası Ceza Mahkemesinin yetkisinin ulusal yargılama yetkisini tamamlayıcı nitelikte olduğu açıkça vurgulanmıştır. Statü’nün 1. maddesi de Mahkemenin uluslararası nitelikteki çok önemli suçları işleyenleri yargılama yetkisinin varlığını ve bu yetkinin ulusal yargılama yetkisini tamamlayıcı nitelikte olduğunu belirtmektedir. Bu hükümlere göre, tamamlayıcılık ilkesi iki önemli özellik taşımaktadır. Birincisi, işlenen suç uluslarası ceza yargılamasının konusunu oluştursa bile devletler kendi topraklarında vatandaşlarının işledikleri suçları ulusal yargılama yetkisine dayanarak birincil olarak soruşturma ve yargılama hakkına sahiptir. İkinci olarak, ancak bazı şartların gerçekleşmesi durumunda bu tür suç ve suçlular uluslararası bir ceza yargılmasının konusunu oluşturabilecektir. Bu çalışma, uluslararası ceza hukukunda yer alan tamamlayıcılık insert ignore into journalissuearticles values(ikame, ikincil); ilkesini incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışmada, bu ilkenin tanımı, tarihsel gelişimi, uygulamaları, amaçları ve etkinliği üzerinde durulmuştur.
Keywords : Tamamlayıcılık ikame, ikincil, uluslararası hukuk, uluslararası suçlar, Uluslararası Ceza Mahkemesi, Roma Statüsü