HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ İLKESİ

Authors : Oktay UYGUN

Pages : 521-558

View : 16 | Download : 8

Publication Date : 2022-10-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Avrupa siyasal düşüncesi 15. ve 16. yüzyıllarda mutlak, sürekli ve bölünmez nitelikte egemen bir iktidarın nasıl kurulabileceği arayışına yönelmişti. Sonraki yüzyıllarda ise bu egemen iktidarın nasıl sınırlanabileceği tartışılmaya başlandı. “Doğal haklar teorisi” ve “kuvvetler ayrılığı ilkesi” 17. ve 18. yüzyıllarda egemen iktidarın sınırlanması için önerilen en etkili iki çözüm olarak sunuldu. 19. yüzyıldan itibaren iktidarın sınırlanması tartışmalarında hukukun üstünlüğü veya hukuk devleti olarak adlandırılan ilkenin öne çıktığını görüyoruz. Gerçi bu ilkenin İngiltere’deki serüveni daha eskidir: Fikir olarak 17. yüzyılda etkili olmuş, 18. yüzyılda ise İngiliz devlet sistemine tamamen yerleşmiştir. Kıta Avrupası ülkelerinde hukukun üstünlüğü ilkesinin benimsenmesi 19. ve 20. yüzyıla kalacaktır. Günümüzde pek çok devletin anayasasında yer bulsa ve bir siyasal ideal olarak onaylansa da, hukukun üstünlüğü ilkesinin içeriği konusunda görüşler önemli ölçüde farklılaşmaktadır. Bu makalede hukukun üstünlüğü ilkesinin doğuşu, modern devletteki önemi, eleştirisi, anayasal bir ilke olarak Türkiye’deki gelişimi ve son yıllarda geçirmekte olduğu değişim incelenecektir.
Keywords : Common Law, Hukukun Üstünlüğü İlkesi, Takdir Yetkisi, Temel Hukuk İlkeleri