Uluslararası Adalet Divanı`nın Geçici Tedbir Kararlarının Uygulanması

Authors : Lider Bal

Pages : 109-150

View : 28 | Download : 42

Publication Date : 2025-01-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Bir uyuşmazlıkta, esas hakkında karar verilinceye kadar tarafların haklarının korunması ve uyuşmazlığın ağırlaşmasının engellenmesi amacıyla başvurulan geçici tedbirler, Uluslararası Adalet Divanı’nın yargısal işlevinin merkezinde yer almaktadır. Bu tedbirlere uyulmaması, Divan’ın yargısal yetkisini ve işlevini anlamsızlaştıracağı gibi otoritesinin de sorgulanmasına neden olmaktadır. Geçici tedbirlerin sivillere karşı ağır suçların işlenmesini önlemeye yönelik olması halinde, bu tedbirlere uyulmamasının sonuçları çok daha ağır olacaktır. Myanmar’da Rohingya (Arakan) Müslümanlarına yönelik şiddet eylemlerinin ve İsrail’in Gazze’de gerçekleştirdiği askeri operasyonlarının soykırım riski yaratması gerekçesiyle Divan’ın yakın zamanda verdiği geçici tedbir kararları da bu bağlamda gündeme gelmiştir. Bu gibi durumlarda, hukuki bağlayıcılığı konusunda tereddüt bulunmayan geçici tedbir kararlarına uyulup uyulmaması tamamıyla ilgili devletin iradesine ve isteğine bırakılamayacağından, bu kararların uygulanmasına yönelik uluslararası hukuk mekanizmalarının harekete geçirilmesi önem arz edecektir. Bu çalışmanın amacı, Uluslararası Adalet Divanı’nın geçici tedbir kararlarına uyulmasının sağlanmasına yönelik başvurulabilecek uluslararası hukuk mekanizmalarına ilişkin genel bir çerçeve sunmaktır. Bu amaç doğrultusunda, görülmekte olan uyuşmazlıkta etkinliği devam eden Divan’ın rolü; Divan’ın kararlarının uygulanmasıyla ilgili sıklıkla gündeme gelen Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin ve Genel Kurul’un yetkileri; son olarak da, ilgili uyuşmazlıkta taraf olan ve üçüncü devletlerin başvurabileceği yöntemler incelenmektedir.
Keywords : Uluslararası Adalet Divanı, Geçici tedbirler, Devletlerin sorumluluğu, Gazze, Myanmar