Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması Teorisi Ve Organik Bağ Kavramı Işığında 5941 Sayılı Çek Kanunu M. 4/2’nin Bir İncelemesi

Authors : Muhammet Can Karıksız

Pages : 307-350

View : 178 | Download : 121

Publication Date : 2025-01-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Anonim ve limited şirketler tüzel kişiliğe sahip ticaret şirketleridir. Dolayısıyla bu tür şirketlerin malvarlığı değerleri bizzat şirket tüzel kişiliğine aittir. Tüzel kişiliğe sahip olmanın diğer bir sonucu olarak da aktif ve pasif dava ehliyeti bizzat şirketin kendisine aittir. Ayrıca sınırlı sorumluluk ilkesi uyarınca ortakların şirkete karşı sorumluluğu yalnızca taahhüt ettikleri sermaye miktarından ibarettir. Sınırlı sorumluluk ilkesi uyarınca ortakların şirket borçlarından dolayı sorumlu tutulmalarına imkân tanınmamaktadır. Belirtmek gerekir ki sınırlı sorumluluk ilkesinin kötüye kullanılmasını hukuk düzeni korumayacaktır. Hakkın kötüye kullanılması yasağı sayesinde şirket tüzel kişilik perdesi kaldırılarak ortaklar veya diğer grup şirketler şirketin borçlarından sorumlu tutulabilmektedir. Her ne kadar mevzuatımızda tüzel kişilik perdesinin kaldırılması teorisi doğrudan tanımlanmamış ve izah edilmemiş olsa da bazı yasal düzenlemelerle tüzel kişilik perdesinin kaldırılması etkisi yaratılması sağlanmıştır. 5941 Sayılı Çek Kanunu’nun 4. maddesinin (m.) 2. fıkrası tüzel kişilik perdesinin kaldırılması sonucunu doğuran yasal düzenlemelerden bir tanesidir. Çek Kanunu m. 4/2 hükmü, tüzel kişi tacirin veya onun faaliyetleri ile ilişkilendirilen gerçek kişi ortaklarının çek hesaplarının, tüzel kişi tacire ait olacağını belirtmektedir. Çalışmamızda tüzel kişilik perdesinin kaldırılması teorisi ve organik bağ kavramlarının izahları yapıldıktan sonra Yargıtay kararları ve öğretideki görüşler uyarınca ilgili düzenlemenin tahlili yapılacaktır. Gerek kanun koyucunun bu düzenlemeyi yasallaştırırken hedeflediği amaç gerekse de maddenin lafzı yorumlanarak hukuki çıkarımlarda bulunulacaktır.
Keywords : Tüzel kişilik perdesinin kaldırılması, organik bağ, hakkın kötüye kullanılması, tüzel kişi, gerçek kişi ortak, karşılıksız çek, çek hesabı.