II. MEŞRUTİYET DÖNEMİNDE MALİYE NEZARETİNDE TENSİKAT, MEMURLARIN TEPKİSİ VE YENİ TEŞKİLAT YAPISI

Authors : Nursel MANAV

Pages : 71-92

View : 11 | Download : 4

Publication Date : 2018-01-01

Article Type : Research Paper

Abstract :İttihat ve Terakki Cemiyeti, II. Meşrutiyet’in ilanını izleyen günlerde Abdülhamid dönemi kadrolarını tasfiyeye başladı. Tasfiye ilk anda İstanbul ve taşrada üst düzey bürokrat ve askerlerin dairelerden çıkarılıp atılmaları, bazılarının tutuklanması veya sürgüne gönderilmesi biçiminde yapılmaktaydı. Kısa süre sonra hükümet programına alındı ve nezaretlerden çok sayıda memur, asker ve ilmiye mensubu tensik edildi. Nezaret ve dairelerin hepsinde uygulanan tensikata karşı tepki Maliye Nezareti memurlarından geldi. Nezarette başlatılan tensikata karşı çalışanların bir anda gelişen beklenmedik tepkisi, İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin kara ve bahriye askerlerinden kollar oluşturup zaptiye kuvvetlerine yardım etmesiyle bastırıldı. Olaylar nedeniyle bir süreliğine ertelense de Maliye Nezaretinde tensikat yapıldı. Ancak, memurların tepkileri hükümetin, tensik edilenlerden istihdam edilebilir nitelikte olanlara mazuliyet maaşı bağlamasına yol açtı. 1908 yılı Aralık ayında tensikatın yasal alt yapısının oluşturulmasına karar verildi. 1909 yılında yürürlüğe konulan kanunla devam eden tasfiyede, memur, asker ve ilmiye mensuplarından bazıları yaş haddinden zorunlu olarak emekli edildi; bir kısmına mazuliyet aylığı bağlandı
Keywords : II Meşrutiyet, II Abdülhamid, Maliye Nezareti, tensikat, memur, maaş