ALTLAMA HATASI’NIN (DER SUBSUMTIONSIRRTUM) KAVRAMSAL VE HUKUKİ ANLAMI

Authors : İsmail ÇINAR

Pages : 79-128

Doi:10.33432/ybuhukuk.915577

View : 13 | Download : 6

Publication Date : 2021-07-31

Article Type : Research Paper

Abstract :“Altlama hatası” olarak Türkçeleştirdiğimiz, Almancası der Subsumtionsirrtum olan, ceza hukukunda özel bir hata türü vardır. Bu hata türünden kavramsal ve hukuki olarak ne anlaşılması gerektiği tartışmalıdır. Hukuki tartışmalar esasen kavramsal tartışmaların sonucudur. Bu sebeple altlama hatasının önce kavramsal açıdan izah edilmesi gerekir. Böylece ceza hukuku hata öğretisinde, bu hatanın kast ve kusur açısından ne tür bir etkiye sahip olduğu; bir başka deyişle hukuki anlamının ne olduğu belirlenmiş olacaktır. Bu çalışma, altlama hatası etrafındaki tartışmaların neler olduğunu belirlemek ve bununla ilgili konuları açıklığa kavuşturmak amacıyla kaleme alınmıştır. Altlama hatasının kavramsal anlamı, anlambilimin konuya ilişkin verileri doğrultusunda, altlama ve hata kavramlarının analizi ile elde edilmiştir. Buna göre altlama hatası şu şekilde tanımlanabilir: Suç olayındaki somut bir olguyu kanuni tipteki soyut maddi bir unsura, bu unsuru isabetsiz olarak dar yorumladığı için yanlış altlayan failin, gerçekleştirdiği fiili bu sebeple ilgili kanuni tip tarafından kapsanmayan bir hareket olarak görmesine altlama hatası denir. Bu hataya düşen kişinin hukuken mazur görülüp görülmeyeceği, altlama hatasının hukuki anlamı ile alakalı bir konudur. Hukuken altlama hatası, norm seviyesinde gerçekleşen, cezalandırılabilirlik hatasının özel bir halidir. Dolayısıyla altlama hatası kastı engellemez. Ancak bu hataya düşen failin haksızlık bilincini yitirip yitirmediği ayrıca araştırılmalıdır. Fail altlama hatası sebebiyle haksızlık bilincini yitirmişse, altlama hatası hukuken yasak hatası olarak kabul edilmeli ve hukuken onun sonuçlarına tabi olmalıdır.
Keywords : İdraç Hatası, Olguda Hata, Yasak Hatası, Kast, Kusur, Semantik