TÜRKİYE’DE POLİTİK TİYATRONUN GELİŞİMİ

Authors : Özlem ÖZMEN

Pages : 415-430

View : 31 | Download : 10

Publication Date : 2015-01-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk tiyatrosunda politik olayların konu edilmesi ilk kez halk tiyatrosundaki orta oyunlarında görülür. Ülkemizde Tanzimat Dönemi’nde gelişme gösteren politik tiyatro, çağdaş edebiyatımızda Cumhuriyet’in ilanı ve çok partili sisteme geçiş gibi siyasi dönem değişiklikleri ile birlikte önem kazanır. Toplumsal sorunların öne çıktığı 1950 ve 60’lı yıllar ise politik tiyatro örneklerinin en çok görüldüğü yıllardır. Politik tiyatronun gelişimi, oyunların yazıldığı dönemde ülkede yaşanan siyasi olaylara bağlıdır. Örneğin Tanzimat ve İstibdat Dönemi’nde Sultan Abdülaziz baskısından söz eden oyunlar yazılırken II. Meşrutiyet yıllarında, sanatın özgürleştiği ortam eserlere yansır. Bu dönemin ardından, Cumhuriyet’in ilanıyla beraber politik tiyatro, ikiye bölünmüş bir toplumun yaşadığı geçiş sürecini gözler önüne serer. Ülkemiz için politik tiyatronun en önemli yılları olan 1950 ve 1960’larda ise toplumsal düzensizlikten duyulan rahatsızlık ön plandadır. Günümüzde de hâlâ politik tiyatroyla ilgilenen gruplar olmasına rağmen, 1971 muhtırası ve 12 Eylül 1980 darbesinin ardından gerilemeye giren politik tiyatro eski verimini kaybetmiş gibi görünmektedir.
Keywords : Politik Tiyatro, Siyasi Olaylar, Halk Tiyatrosu, Tanzimat Dönemi, II Meşrutiyet, Cumhuriyet, 1971 Muhtırası, 1980 Darbesi