Suriye İç Savaşı ve Suriye Çerkesleri

Authors : Emir Fatih AKBULAT

Pages : 1-17

View : 14 | Download : 13

Publication Date : 2018-10-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Çerkesler, Kafkasya’nın en eski otokton halklarındandır. Tarihte kurumsal anlamda bir devlet mekanizmasına sahip olmasalar da kurdukları ataerkil toplum düzenleriyle eski ç ağlardan bu yana varlıklarını sürdürmüşlerdir. On beşinci yüzyılda Fatih Sultan Mehmet tarafından Osmanlı Devleti egemenliğ i alt ı na al ınan Kırım Hanlığı vasıtasıyla İmparatorluk nüfuz alanına giren Kafkasya, on altıncı yüzyılda Kazan ve Astrahan Hanlıklarını ortadan kaldı ran Rus Çarı IV. İvan tarafından Rus yayılmacılığının hedefi oldu. Bu tarihten sonra Kafkasya, üzerinde egemenlik kurmak isteyen büyük güçlerin satranç tahtası na d ö nüştü. Kafkasya’nın ö zgür halkları, uzun yıllar süren ve Kafkas-Rus Savaşları olarak isimlendirilen bir dizi savaşın ardından 1864 yılında Kbaada Vadisi’nde yapılan son muharebede Rus emperyalizmine yenilerek anavatanları Kafkasya’dan sürgün edildiler. Çarlık Rusya’sı tarafından anavatanlarından sürgün edilen Çerkesler, ekonomik ve sosyal çöküntü i ç erisindeki Osmanlı İmparatorluğu’na sığındılar. Farklı tahminlerle 1-1.5 milyon arasındaki Çerkes, Osmanlı İmparatorluğu’nun iskân politikalarının bir neticesi olarak Anadolu başta olmak üzere Balkanlar ve Ortadoğu vilayetlerine iskan edildiler. Osmanlı İmparatorluğu döneminde günümüz Suriye coğrafyasına yerleşen ve bugün sayıları yaklaşık olarak 100 bin kadar eski Osmanlı bakiyesi Çerkesin Suriye’de yaşadığı, yaklaşık 15 bin Çerkesin de Suriye İç Savaşı nedeni ile ülke dışına kaçtığı tahmin edilmektedir.   Çalışmada, Çerkeslerin Suriye coğrafyasına göçü ve göç sonrası adaptasyon süreçleri tarihsel perspektif ile incelenmiştir. Mart 2011`den itibaren devam eden iç savaş nedeniyle Çerkeslerin Suriye dışına göçü, Rusya-Türkiye ve uluslararası kurumlar temelinde tartışılmış ve Suriyeli Çerkeslerin sorunlarına yönelik çözüm önerileri çalışmanın son bölümünde sunulmuştur.
Keywords : Çerkes Sürgünü, Suriye İç Savaşı, Suriye Çerkesleri