Kronik Hastalığa Sahip Bireylerde Bakım Bağımlılığının Hastalık Uyumuna Etkisi

Authors : Yasemin Ceyhan

Pages : 58-66

View : 39 | Download : 43

Publication Date : 2025-03-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Bu çalışmanın amacı kronik hastalıkların ve bakım bağımlılığının hastalık uyumu üzerindeki etkisinin incelenmesidir. Yöntem: Tanımlayıcı türde tasarlanan çalışma, Eylül-Aralık 2024 tarihleri arasında 272 hasta ile yürütüldü. Örneklem hesaplaması evreni bilinen örneklem hesabına göre yapıldı ve %90 güç ile örneklem sayısının yeterli olduğuna karar verildi. Veriler etik kurul ve kurum izni alındıktan sonra hasta bilgi formu, kronik hastalıklara uyum ölçeği ve bakım bağımlılığı ölçeği ile toplandı. Analizler, SPSS 25 paket programında tanımlayıcı istatistikler ve linear regresyon modeli ile yapıldı. Bulgular: Hastaların yaş ortalaması 53.00±17.52’dir. Tanıların %40.4’ü diyabet, %30.5’i kronik obstrüktif akciğer hastalığı ve astım, %18’i konjestif kalp yetmezliği ve hipertansiyon ve %11’i kronik böbrek yetmezliğidir. Hastaların %51.1’inde ek kronik hastalık mevcuttur. Ölçeklerden alınan toplam puan ortalamaları hastalık uyumu 78.36±9.98, bakım bağımlılığı ise 74.39±11.30’dur. Regresyon modelinin bağımlı değişkeni olan hastalık uyumu üzerinde kronik hastalıkların ve bakım bağımlılığının etkisini ortaya çıkarmak amacıyla kurulan model anlamlıdır (F=34.840; p<0.001). Kronik böbrek yetmezliği ile hastalık uyumu arasında negatif (β1=-3.861; p=0.027), bakım bağımlılığı ile pozitif anlamlı ilişki tespit edilmiştir (β1=0.396; p<0.001). Kurulan model hastalık uyumunu %20 açıklamıştır (Adjusted R2=0.200). Sonuç: Kronik böbrek yetmezliği tanısına sahip olmak diğer kronik hastalıklara göre hastalık uyumunu yaklaşık dört kat azaltmaktadır. Hastaların bakım bağımlılığı puanının artması daha bağımsız olduklarını ifade eder. Bakım bağımlılığı ile hastalık uyumu arasındaki pozitif ilişki, hastanın bağımsızlık düzeyi arttıkça daha iyi hastalık uyumu sağladığını ortaya çıkarmıştır.
Keywords : Bağımlılık, Hasta Uyumu, Kronik Hastalık, Morbidite, Rahatsızlık