90’LI YILLAR TÜRKİYESİ’NDE FEMİNİST YAYINCILIK: PAZARTESİ DERGİSİ TANIKLIĞINA İLİŞKİN İÇERİK ANALİZİ

Authors : Ceren Avcil

Pages : 743-766

Doi:10.35408/comuybd.1344686

View : 125 | Download : 244

Publication Date : 2023-10-18

Article Type : Research Paper

Abstract :hareketi, içinde bulunulan dönemin koşulları ve imkânları çerçevesinde farklı evrelerden geçmektedir. Her ülkenin kendine özgü olan demokrasi kültür ve ögeleri, kadın hareketinin de içeriğinde ve biçiminde dönüşümler yaratmıştır. Türkiye’de kadın hareketinin tarihi, Türkiye’nin siyasal koşulları ile oldukça yakından ilgilidir. Ülkede yaşanan askeri darbeler, demokrasi kültürünün gerilemesine ve toplumsal hareketlerin ve muhalefetin ortadan kalkmasına yol açmıştır. Böyle siyasal ortamlarda başta kadın hareketi olmak üzere insan hakları, özgürlük, temel yurttaş hakları savunu ve çabalarının kesintiye uğradığı aşikârdır. Türkiye’de 12 Eylül 1980 askeri darbesinden sonra kadın hareketi kurumsallaşma sürecine girmiştir. Farklı kurumlar ve yayınlar aracılığıyla hareketin görünürlüğü artmaya başlamıştır. Bu dönemde kadın hareketini görünür kılan en önemli hususlardan birisi, feminist alternatif yayın olma yolundaki olanakların da artmasıdır. Feminist medya organları ile farklı toplumsal kesimlerden kadınlar arasında iletişimi geliştirmenin ve özellikle kadın hareketine dair deneyimlerin yazıya dökülmesinin önü açılmıştır. Pazartesi dergisi de askeri darbe sonrasında kadın hareketinin işlevselliğini artıran feminist bir yayın olarak ortaya çıkmıştır. 1995-2005 yılları arasında diğer dergilere nazaran daha uzun bir yayın hayatı olan Pazartesi Dergisi, kadın bedeni, kadın cinayetleri, taciz, kadın dayanışma vb. konular üzerine yayınlar yapmıştır. Bu çalışmada, Pazartesi dergisinin yayın hayatında olduğu 1995-2005 yılları arasında basılan 15 sayısına odaklanılmaktadır. Bu sayılarda kadın ve kadın sorunlarının ele alınma biçimi, dergi gündemi, kadının toplumsal ve siyasal konumu, Türkiye’deki gelişmeler gibi konulara bakış açısı incelenmiştir. İçerik analizi yönteminin kullanıldığı çalışmada toplamda 106 sayı olarak yayınlanan derginin 15 sayısı birincil kaynak olarak kullanılmıştır.
Keywords : Pazartesi Dergisi, feminist yayıncılık, kadın hareketi, Türkiye