BİST GIDA ENDEKSİNDE YER ALAN İŞLETMELERİN FİNANSAL PERFORMANSINI ENTELEKTÜEL SERMAYE BİLEŞENLERİ ETKİLER Mİ?

Authors : Süreyya Yılmaz Özekenci

Pages : 1287-1307

Doi:10.35408/comuybd.1573366

View : 34 | Download : 32

Publication Date : 2025-03-19

Article Type : Research Paper

Abstract :Entelektüel sermaye bileşenlerinin finansal performansa olan etkisinin ortaya konulmasının amaçlandığı çalışma BİST Gıda endeksinde yer alan işletmelerin 2018Q1-2023Q3 dönemine ait finansal veriler kullanılmıştır. Çalışmada bağımlı değişken aktif karlılık oranı (AKO) ile Tobin Q oranı kullanılmıştır. Bağımsız değişken olarak ise, entelektüel sermaye bileşenlerini oluşturan Kullanılan sermaye etkinliği (KSE), beşerî sermayesi etkinliği (BSE), yapısal sermaye etkinliği (YSE) ve bu üç değişkenin toplamından oluşan entelektüel katma değer katsayısı (EKDK) değişkenleri kullanılmıştır. Çalışmada, dört model oluşturulmuş ve değişkenler arasındaki ilişki Pedroni (1999) Eş bütünleşme yöntemi ile araştırılmıştır. Aktif karlılık ve EKDK arasındaki ilişkinin incelendiği Model A sonuçlarına göre eş bütünleşme ilişki tespit edilmiş ve entelektüel katma değer katsayısındaki 1 birimlik artışın aktif karlılığı 1.13 birim arttırdığı tespit edilmiştir. Aktif karlılık ile KSE, BSE ve YSE arasındaki ilişkinin incelendiği Model B sonuçlarına göre eş bütünleşme ilişki tespit edilmiş ve kullanılan sermaye etkinliğindeki 1 birimlik artışın aktif karlılığı 24.86 birim arttırdığı, beşerî sermayesi etkinliğindeki bir birim artışın ise aktif karlılığı 0.82 birim arttırdığı tespit edilmiştir. TobinQ ve EKDK arasındaki ilişkinin incelendiği Model C sonuçlarına göre eş bütünleşme ilişki tespit edilmiş ancak katsayılar anlamlı tespit edilememiştir. Son olarak Tobin Q ile KSE, BSE ve YSE arasındaki ilişkinin incelendiği Model D sonuçlarına göre eş bütünleşme ilişki tespit edilememiştir.
Keywords : Entelektüel Sermaye, Finansal Performans, Eş Bütünleşme