Celali Ayaklanmalarının Maliye Tarihi Açısından Değerlendirilmesi

Authors : Ali Rıza GÖKBUNAR

Pages : 1-24

View : 12 | Download : 12

Publication Date : 2007-03-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Tarih anlayışı, geçmişin sınırları içinden çıkan ve günümüz olayları ile bir çok yönden bağlantıları olan bir açıklama ve yorumlama biçimine dönüşmüştür. Geçmişin sosyal, siyasal, ekonomik boyutlu sorunlarının günümüz açısından yorumlanması ve değerlendirilmesi önemlidir. Rant kollama faaliyetleri ve mali sömürü olayı yüzyıllar boyunca maliye teorisinin sürekli gündeminde olmuştur. Türk maliye tarihinde Celali Ayaklanmaları, rant kollama ve mali sömürü açısından önemli tarihi örnektir. Osmanlı Anadolu’su 16. yüzyıl ve 17. yüzyılda, nüfus yapısını bile önemli ölçüde değiştiren Celali Ayaklanmaları’na sahne olmuştur. Celali Ayaklanmaları vergilerin yükü altında ezilenler, toprakları ellerinden alınmış eski sipahiler, topraksız köylüler, geçim sıkıntısı çekenler v.b. grupların çıkardıkları Anadolu’daki en büyük isyan hareketlerinden birisidir. Ayaklanmalara önderlik eden toprağı elinden alınmış beylerin amacı yeniden topraklarına kavuşmak, Osmanlı devlet mekanizması içine dönebilmek olsa da, ayaklanmaya katılan halkın isyanının nedeni, bürokrasiyi oluşturan devşirmeler, yeniçeri ağaları ve tımar sahiplerinin halka korkunç bir zulüm uygulamaları ve giderek derebeylik oluşturacak şekilde zenginleşmeleridir
Keywords : Celali Ayaklanmaları, Rant Kollama, Vergileme