Mülkiyet Problemi, Dışsallıklar ve Coasean Çözüm

Authors : Meryem Filiz BAŞTÜRK

Pages : 143-154

Doi:10.18657/yecbu.84368

View : 11 | Download : 7

Publication Date : 2014-09-13

Article Type : Research Paper

Abstract :İktisadi literatürde dışsallıklar kavramının analizi uzun süre Pigou’nun çalışması üzerine temellenmiştir. Pigou’ya göre özel ve sosyal üretim farklılaştığında hükümet bu duruma vergi koyarak, endüstrileri destekleyerek ya da düzenleme yaparak müdahale etmelidir. Pigou’dan sonraki analizler de bu görüşü büyük oranda paylaşmışlardır. Dışsallık kavramına farklı bir bakış açısı getiren Coase, özel maliyet ve sosyal maliyet sorununu geleneksel çözümünden farklı bir biçimde ele alarak yeniden iktisatçıların inceleme alanına sokmuştur. Coase’a göre yaratılan negatif dışsallıktan tek bir taraf sorumlu değildir; her iki tarafın da sorumluluğu söz konusudur. Bu durumda dışsallıklar karşılıklılık ilişkisi içerisinde ele alınmalıdır. Coase’un çalışmasından önce dışsallıkların piyasa yoluyla çözülebileceği, geleneksel yaklaşımdan dolayı uzun süre ihmal edilmiştir. Ancak Coase dışsallıklar sonucu ortaya çıkan bazı problemlerin piyasa yoluyla da etkin şekilde çözülebileceğini vurgulamıştır. Ayrıca Coase’un çalışmasıyla, pozitif işlem maliyetlerinin olduğu gerçek dünyada; yasa tarafından mülkiyet haklarının belirlenmesinin taşıdığı öneme de değinilmiştir. Coase’un dışsallıklar sorununa getirdiği farklı yorum ile birlikte, neo-klasik iktisat yeni bir açılım sağlamış ve piyasanın sorunu kendiliğinden çözümü tekrar önem kazanmaya başlamıştır. Bu çalışmada dışsallık kavramını geleneksel yaklaşımdan farklı olarak ele alan Coase’un yorumlayışı irdelenecek ve bu bağlamda Coase Teorisi tartışılacaktır.
Keywords : Coase Teorisi, dışsallıklar, mülkiyet hakları