Yoksulluğun Gündelik Hayat Üzerinden Analiz Edilmesinde Anahtar Bir Kavram: Hayatta Kalma Stratejileri Üzerine Yapısal Bir Çalışma

Authors : Hande ŞAHİN

Pages : 133-153

Doi:10.18657/yonveek.419182

View : 9 | Download : 7

Publication Date : 2018-04-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Hayatta kalma stratejisi kavramı, özellikle 1980’lerin sonu ile birlikte sosyal bilimler literatürü içinde oldukça popüler hale gelmiştir. Bu durum, dünyada yaşanılan birçok gelişme ile yakından ilişkilidir. Yapısal uyum süreçleri ve neo liberal politikalar, tüm dünya ekonomilerini doğrudan etkilemiş, sosyal devlet olma anlayışından giderek uzaklaşılmıştır. Enflasyon oranları artmış ve yoksulluk ise derinleşmiştir. Bu süreçte sosyal sınıfları giderek korumasız kalmışlardır. Tüm bu gelişmeler, karşısında hane halkı tüm kaynaklarını hayatta kalmak için kullanmıştır. Kavramın, yoksulluk, dezavantajlı gruplar gibi birçok kavramla ile birlikte anılma sebebi budur. Özellikle azgelişmiş ülkeler ve Doğu’daki Post Komünist ülkeler ve merkez ülkelerin kendi alt sınıfları bu süreçten en olumsuz ekilenler olmuştur. Bu yüzden hayatta kalma stratejileri ile ilgili literatür özellikle bu ülkelerin teorisyenlerince geliştirilmiştir. Kavram, bu ülkelerin ve özellikle de yoksulların bu süreçten nasıl etkilendiğini anlamak için de kullanılmıştır. Kavramın, yoksulluk literatürü üzerinden şekillenmesi, geçinme stratejileri, mücadele stratejileri, hane halkı stratejileri gibi birçok kavramla iç içe geçerek kullanılmasını beraberinde getirmiştir. Türkiye’de bu alanda verilmiş çalışmalarda da benzer bir durum vardır. Tüm bu kavramlar çoğunlukla birbirinin yerine ve yoksullukla mücadele etmede kullanılan stratejiler anlamında kullanılmaktadır.  Hazırlanmış olan bu çalışmanın amacı, kavramın içeriğini incelemek, kavramla ilgili literatürün yapısal bir analizini yapmaktır. Bu doğrultuda çalışmanın yöntem olarak öncelikle Türkçe ve yabancı literatürü taramıştır. Kavramın literatür içinde nasıl şekillendiğiniele almıştır. Sonrasında bu alanda yapılmış çalışmalar irdelenmiştir.  Çalışma sonucunda kavramın, özellikle yoksullak mücedele sürecinde başvurulan bir kavram olduğu görüşmüştür. Yoksulluk temelinde yapılan çalışmalar göstermektedir ki hayatta kalma stratejileri giderek daha bireysel ve hanesel bir boyut kazanmaktadır. 
Keywords : Hayatta Kalma Stratejileri, Yoksulluk, Hane Halkı Stratejileri, Türkiye, Gündelik Hayat