Bilimsel Araştırmalarda Etik Dışı Davranışlar: Bir Durum Çalışması*

Authors : İlhan GÜNBAYI, Gamze KASALAK, Serdar ÖZÇETİN

Pages : 97-108

View : 15 | Download : 9

Publication Date : 2013-08-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Lisansüstü öğrencilerinin bilimsel araştırmalardaki etik dışı davranışlara ilişkin görüşlerini belirlemeyi ve derinlemesine veriler sunmayı amaçlayan bu çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Bu çalışma, bütüncül tek durum desenli bir durum araştırmasıdır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2011-2012 yılı Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesinde Eğitim Bilimleri Bölümünde lisansüstü eğitim gören yedi gönüllü öğrenci oluşturmaktır. Amaçlı örneklem yöntemlerinden kolay ulaşılabilir durum örneklemesi kullanılmıştır. Araştırmanın veri toplama tekniği bireysel görüşme ve doküman analizidir. Verilerin çözümlenmesinde içerik analizi yaklaşımı kullanılmıştır. Verilerin kodlanıp kategorilendirilmesi aşamasında NVivo 9.2 paket programı kullanılmıştır. Araştırma sonuçları bilimsel araştırmalarda öğrenciler; öğretim elemanları ve kendileri tarafından izinsiz sahiplenme, bilimsel araştırmalarını başkasına yaptırma, bilginin doğruluğunu araştırmama, verileri saptırma/değiştirme ve kadın kimliğinin kullanılması gibi etik dışı davranışların sergilendiğini belirtmişlerdir. Kolaya kaçma, iş çokluğu ve vakit darlığı, akademik yükselme, bilinçsizlik, eksik bilgilendirme, tembellik, etik dışı çalışmaların takdir edilmesi ve yetersizlik nedeniyle bu davranışlar gerçekleşmektedir. Dolayısıyla bilimin gelişmesini engelleme, bilime güvensizlik, para ve zaman kaybı şeklinde bilime zarar verildiği düşünülmektedir. Bu tür davranışları engellemek için katılımcılar, etik bilinci oluşturma, sorgulayıcılık, etik kurulları oluşturma, ceza verme, iş yükünün azaltılması ve görev ayrımının yapılması, kontrol mekanizması oluşturulması, yayın sürecinin kısaltılması, yazılımla engelleme, bilgi üretmede yanlış algıların ortadan kaldırılması, ilgi odaklı çalışmaların yapılması, kişisel egosundan vazgeçirme ve akran denetimi önerilerinde bulunmuşlardır.
Keywords : Bilimsel araştırma, bilimsel araştırmalardaki etik dışı davranışlar, etik dışı davranışlar, lisansüstü eğitim, yükseköğretim