Kamusal Mekân Tasarımında Nöromimari Kriterlerin Algısal İncelenmesi: Rami Kütüphanesi Peyzaj Tasarımı Örneği

Authors : Esra Tokuç, Bahar Ferah

Pages : 273-296

Doi:10.53433/yyufbed.1557992

View : 68 | Download : 45

Publication Date : 2025-04-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Kamusal mekânlar, sosyalleşme, dinlenme, temiz havadan yararlanma ve doğayla temas kurma gibi amaçlarla ziyaret edilen, içerisinde kazanılan duygusal ve zihinsel deneyimlerin kullanıcılar için büyük önem taşıdığı mekânlardır. Kamusal alanlar, dinlenme mekânları olmanın ötesinde mimari özellikleri ve atmosferiyle duyulara hitap ederler. Sinir bilimi ile mimarlık arasındaki bağlantı, insanların mekânlarla etkileşimini ve bu etkileşimin insan davranışları ve zihinsel sağlık üzerindeki etkilerini anlamak için bir ortam sağlamaktadır. Nöromimari, insan ve mekân arasında etkili bir iletişim dili oluşturmayı hedeflemektedir. Çalışma alanı olarak; yenilikçi bir tasarıma sahip olması, yeni bir kamusal alan olarak hizmete açılması ve tasarımının geniş kitlelere hitap etmesi çeşitli nedenlerden dolayı seçilen Rami Kütüphanesi peyzaj tasarımının bu bağlamda incelenmesi, kamusal alanların insan davranışlarını ve zihinsel deneyimlerini nasıl etkilediğini anlama açısından katkı sunmaktadır. Çalışmada öncelikle nöromimari ve belirlenen tasarım kriterleri açıklanmış, Rami Kütüphanesi ve peyzaj tasarımı hakkında literatürden elde edilen bilgilere yer verilmiştir. Bu bilgiler doğrultusunda Rami Kütüphanesi peyzaj alanının nöromimari tasarım kriterlerine uygunluğu gözlem yöntemiyle tespit edilip çizelge halinde sunulmuştur. Araştırma sonuçları, nöromimari prensiplerin kamusal alanlarda uygulanmasının kullanıcıların mekânsal deneyimlerini, zihinsel, duygusal sağlığını ve davranışlarını pozitif şekilde etkilediğini aynı zamanda sürdürülebilir mimari yaklaşıma da katkısı olduğunu ortaya koymuştur. Bu bulgular, gelecekte tasarlanacak kamusal mekânların daha bilinçli şekilde planlanması için referans noktası teşkil edeceği düşünülmektedir. Nöromimari araştırmalardan elde edilen verilerin değerlendirilmesiyle, mimarlar ve şehir plancıları, kamusal mekanları tasarlarken insan davranışları ve duygusal deneyimleri nöromimari perspektiften de dikkate alarak daha etkili mekanlar tasarlama yolunda önemli bir kılavuz edinebileceklerdir.
Keywords : Kamusal mekân, Nöromimari, Peyzaj tasarımı, Rami Kütüphanesi, Sinir bilimi