Rüzgâr Enerji Santrallerinin Kuruluş Yeri Seçiminde CBS, Çok Kriterli Karar Verme Analizi ve Bulanık Mantık Yönteminin Kullanılması: Kastamonu ili Örneği

Authors : Bekir Taştan, Emin Ziya Bozkan

Pages : 172-190

Doi:10.53433/yyufbed.1563665

View : 61 | Download : 51

Publication Date : 2025-04-29

Article Type : Research Paper

Abstract :İnsan nüfusunun hızla artması birçok problemi ortaya çıkarmaktadır. Bu problemlerden birisi temiz, ucuz ve yenilenebilir enerji kaynaklarına olan erişimdir. Rüzgâr gücünün dünyanın hemen her yerinde bulunması ve erişiminin de diğer enerji kaynaklarına göre daha kolay olması bu kaynağa olan talebi artırmaktadır. Bu talebi karşılayabilmek için santral kurulumuna uygun yerleri tespit edebilecek araştırmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çalışmada Kastamonu İl’inde çok kriterli karar verme analizlerinden AHP ve bulanık mantık yöntemleri kullanarak rüzgâr enerji santrali (RES) kurulumu yer seçimi analizi gerçekleştirilmiştir. Parametrelerin birbirine göre önem derecelerinin belirlenmesinde AHP yöntemi kullanılmıştır. Sonrasında çalışma sahasının niteliklerine ve RES kurulum yeri şartlarına göre parametre alt sınıfları oluşturulmuş ve yeniden sınıflandırılmıştır. Ağırlıklandırılan parametre alt sınıflarına bulanık mantık üyelik değerleri atanmıştır. Ağırlıklı çakıştırma yöntemi hem AHP hem de bulanık üyelik sınıfları için kullanılmıştır. Sonuçta iki farklı uygunluk değer haritası üretilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre Kastamonu İl’inin rüzgâr enerji santrali kurulumu uygunluk yerleri ilin kuzeyinde yoğunlaşmaktadır. Cide, Doğanyurt, Devrekani, Bozkurt ve Pınarbaşı ilçelerinde RES santrali kurulumuna uygun yerler bulunmaktadır. Çalışmadan elde edilen sonuçlar rüzgâr enerjisi potansiyeli (REPA) ile karşılaştırılmıştır. Elde edilen sonuçların REPA atlasındaki bulgularla büyük ölçüde benzerlik gösterdiği belirlenmiştir. Çalışma alanı için yer seçimi analizinde bulanık mantık yönteminin kullanılmasının literatüre katkı sunacağı kanaatindeyiz.
Keywords : Analitik hiyerarşi yöntemi (AHP), Bulanık mantık, Coğrafi bilgi sistemleri (CBS), Rüzgâr enerji santrali