Improvement of Grain Quality Traits in Bread Wheat Genotypes Through Mutation Breeding Using Gamma Irradiation

Authors : Alpay BALKAN, Oğuz BİLGİN, İsmet BAŞER

Pages : 973-981

Doi:10.29133/yyutbd.899862

View : 23 | Download : 8

Publication Date : 2021-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma, farklı gamma ışını ile ışınlanmış üç ekmeklik buğday genotipinin M2, M3 ve M4 mutant popülasyonlarında bazı kalite özelliklerindeki değişimin belirlenmesi için yürütülmüştür. Sonuçlar, M2, M3 ve M4 popülasyonlarında farklı gamma ışını dozlarında çeşitli özellikler için genotiplerin yanıtlarının önemli ve değişken bir şekilde farklı olduğunu göstermiştir. Mutant popülasyonlarında bin tane ağırlığı insert ignore into journalissuearticles values(BTA);, hektolitre ağırlığı insert ignore into journalissuearticles values(HA);, yaş glüten içeriği insert ignore into journalissuearticles values(YGİ);, glüten indeks insert ignore into journalissuearticles values(Gİ);, Zeleny sedimantasyon değeri insert ignore into journalissuearticles values(ZSD); ve protein içeriği insert ignore into journalissuearticles values(Pİ); gibi kalite özelliklerinin kontrole göre değişimi t-testine göre önemli bulunmuştur. Sonuçlar, ekmeklik buğday genotiplerine bağlı olarak farklı dozlarda gamma ışını uygulaması ile M2, M3 ve M4 generasyonlarında kalite özellikleri için istenilen varyasyonların elde edilebileceğini göstermiştir. M2, M3 ve M4 generasyonlarında kontrollere göre ZSD, YGİ ve Pİ de önemli değişimler olmasında rağmen, BTA, Gİ ve HA da ise değişim olmamış ya da biraz olumsuz bir değişim olmuştur. Genel olarak, mutant popülasyonlarda tane kalitesi özellikleri için M4 generasyonundan seleksiyon yapmanın daha uygun olabileceği söylenebilir. Mutagen dozlarının etkisi incelenen özelliğe, genotipe ve mutant generasyona bağlı olarak değişmekle birlikte, kontrollere göre önemli değişimlere neden olduğundan dolayı 200 ve 300 Gy dozlarının en uygun gamma ışını dozları olduğu söylenebilir.
Keywords : Triticum aestivum L, Gamma ışını, Mutant popülasyon, Kalite