Sulama Performans Değerlendirmesi: Şanlıurfa/Bozova Yaylak Ovası Pompaj Sulaması Örneği

Authors : Musa Polat, Hasan Değirmenci

Pages : 84-93

Doi:10.54975/isubuzfd.1336115

View : 108 | Download : 77

Publication Date : 2023-12-18

Article Type : Research Paper

Abstract :Sulama projelerinin etkin ve verimli işletme, bakım ve yönetimi tarımsal üretim üzerinde etkilidir. Bu nedenle son yıllarda sulama projelerinin performanslarının sürekli izleme ve değerlendirmesi konusu önem kazanmıştır. Bu çalışmada, sulama performansını değerlendirmek amacı ile Devlet Su İşleri tarafından inşa edilen Atatürk Barajı Sulama Birliği tarafından işletilen Şanlıurfa/Bozova Yaylak Ovası Pompaj Sulama Projesi materyal olarak alınmıştır. Çalışma kapsamında; 2018-2022 yılları verileri kullanılarak sulamada enerji kullanım etkinliği, finansal yeterlilik ve sulama suyu kullanım etkinliği başlıkları altında toplam 14 farklı performans göstergesi kullanılmıştır. Ortalama spesifik enerji değeri 0.18 kWh m-3, sulanan alanda birim alan için tüketilen enerji 2270 kWh ha-1, sulanan alanda birim alan için harcanan enerji maliyeti 2602 TL ha-1, şebekeye alınan suyun birim enerji maliyeti 0.19 TL m-3, tüketilen enerji maliyetinin gerçekleşen gidere oranı %0.79 olarak belirlenmiştir. Finansal yeterlilik göstergeleri ortalama sonuçlarına göre; gerçekleşen bakım-onarım giderinin gerçekleşen gelire oranı %33, masrafları karşılama oranı %80, sulanan alanda birim sulama alanına harcanan bakım-onarım masrafı 707 TL ha-1, ve gelir toplama performansı ise %63 olarak hesaplanmıştır. Sulama suyu kullanım etkinliği göstergelerine göre ise; sulama alanında birim alana iletilen yıllık sulama suyu miktarı ortalama 6988 m3 ha-1 ve sulanan alanda birim alana iletilen yıllık sulama suyu miktarı ortalama 12810 m3 ha-1 olarak hesaplanmıştır. Yapılan değerlendirmeler neticesinde; tarımsal enerji tarifesinde artan yüksek maliyetler nedeni ile suyun ölçülü verilmesi ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılması gerekmektedir.
Keywords : Enerji kullanımı, Finansal yönetim, Sulama birlikleri, Sulama performansı