Maş fasulyesi (Vigna radiata L.) Tohumlarında Callosobruchus maculatus F. (Coleoptera: Chrysomelidae) Zararı Üzerine Rezene (Foeniculum vulgare Mill.) Yağının Etkisi

Authors : Zühranur Aldemir, Ruziye Karaman, Cengiz Türkay, Ali Kemal Birgücü

Pages : 75-84

Doi:10.54975/sduzfd.1571863

View : 70 | Download : 119

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Çalışmada rezene uçucu yağının Callosobruchus maculatus F. (Coleoptera: Chrysomelidae)’a ve maş fasulyesi tohumlarına etkileri araştırılmıştır. Bu amaçla, rezene uçucu yağının 2.5, 5, 7.5, 10, 12.5 ve 20 µL/L olmak üzere 6 farklı dozu ve zararlının yumurtaları ile farklı bulaşıklık düzeylerindeki maş fasulyesi tohumları kullanılmıştır. Denemelere tohumlardan tüm böceklerin çıkışı tamamlanana kadar devam edilmiştir. Farklı bulaşıklık düzeyine göre çimlenen tohumların filiz uzunlukları temiz tohumda 6.77 cm, 1-3 yumurta ile bulaşıklık düzeyinde 6.42 cm, 4-6 yumurta ile bulaşıklık düzeyinde 5.99 cm, kök uzunlukları temiz tohumda 5.68 cm, 1-3 yumurta ile bulaşıklık düzeyinde 6.59 cm, 4-6 yumurta ile bulaşıklık düzeyinde 6.02 cm bulunmuştur. Filiz yaş ve kuru ağırlıkları; kuru tohum uygulamasında sırasıyla 2.42, 0.38 mg iken 12.5 µL/L doz uygulamasında 1.07 ve 0.58 mg olmuştur. Kök yaş ve kuru ağırlıkları ise ağırlıkları; kuru tohum uygulamasında 0.68 ve 0.14 mg iken 12.5 µL/L doz uygulamasında 0.20 ve 0.06 mg bulunmuştur. Çalışmanın sonuçlarına göre rezene uçucu yağının zararlının popülasyonunun artışı üzerine etkisinin olabileceği görülmüştür. Uçucu yağların depo zararlılarına karşı kullanılmasına yönelik yapılacak ileri araştırmalar, bunların zararlılarla mücadelede kullanılabilme ihtimalini arttıracaktır. Ayrıca bitkisel kökenli uçucu yağların çevre ve insan sağlığı açısından yan etkilerinin olup olmadığının belirlenmesi adına birçok araştırmaların yürütülmesi gerekmektedir.Uçucu yağların ana bileşenlerinin saf halde elde edilmesi ve bunların depolanmış ürün zararlılarına karşı formüle edilerek kullanılmasına yönelik araştırmalar, uçucu yağların potansiyellerinin fark edilmesine katkı sağlayacaktır. Bunun yanında, bitkisel kökenli uçucu yağların çevreye ve canlıların sağlığına yan etkilerinin bulunup bulunmadığının belirlenerek, yapılacak çalışmalarla güvenilirliklerinin tespit edilmesi gerekmektedir. Uçucu yağların ana bileşenlerinin saf olarak elde edilmesi ve bunların depolanmış ürün zararlılarına karşı formülasyon haline getirilerek kullanımına yönelik çalışmalar uçucu yağların potansiyellerinin anlaşılmasında faydalı olacaktır. Ayrıca bitkisel kökenli uçucu yağların çevre ve insan sağlığı açısından yan etkilerinin olup olmadığı tespit edilerek güvenilirliğinin yapılacak olan çalışmalarla ortaya konulması gerekmektedir.
Keywords : Börülce tohum böceği, çimlenme özellikleri, maş fasulyesi, rezene, uçucu yağ