Kaya Gazı Ekstraksiyonu Ve Kaya Gazı Atıksuyunun Arıtımı

Authors : Hanife SARI ERKAN, Nouha BAKARAKİ TURAN, Güleda ÖNKAL ENGİN

Pages : 106-114

Doi:10.21541/apjes.411745

View : 19 | Download : 10

Publication Date : 2019-01-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Günümüzde kaya gazı yeni bir enerji kaynağı olarak ele alınmakta ve kaya gazı ekstraksiyonuna yönelik araştırmalar tüm dünyada hız kesmeden devam etmektedir. Düşey ve yatay sondajın birlikte kullanıldığı ekstraksiyon çalışmalarında kaya gazının açığa çıkarılabilmesi için kaya formlarına yüksek hacimlerde basınçlı su enjekte edilmektedir.  Kaya formlarına enjekte edilen suyun geri çekilmesi ile kullanılan suyun yaklaşık %10’u ila %80’i atıksu olarak karşımıza çıkmaktadır. Oluşacak atıksu hacmini minimize edebilmek için kaya gazı atıksuyunun ön arıtımı yapılarak ekstraksiyon çalışmalarında yeniden kullanımı son derece önemlidir.  Diğer yandan kaya gazı atıksuyu yüksek miktarlarda toplam çözünmüş katı madde, ağır metal, hidrokarbon ve organik madde içerir ve bu nedenle atıksuyun deşarj edilmeden önce arıtılması gerekmektedir. Bu derleme çalışmasında kaya gazı ekstraksiyonunda kullanılan yöntemler ve ekstraksiyon esnasında üretilen atıksuyun özellikleri ve arıtım metodları irdelenmiştir. Kaya gazı atıksuyunun mekanik buhar kompresyonu ile buharlaştırılması, membran distilasyonu, ters ozmos, ileri ozmos, ileri kimyasal arıtma yöntemleri ve biyolojik arıtma yöntemleri ile arıtılabilirliği araştırılmıştır.  
Keywords : Kaya gazı ekstraksiyonu, kaya gazı atıksuyu, membran prosesler, ileri arıtma prosesleri, biyolojik arıtma