Uleksitin Amonyum Sülfat Çözeltilerindeki Çözünürlüğüne Dehidrasyon İşleminin Etkisi

Authors : Nizamettin Demirkıran, Mehmet Kayra Tanaydın, Gülistan Deniz Turhan Özdemir

Pages : 153-163

Doi:10.21541/apjes.369381

View : 17 | Download : 10

Publication Date : 2018-08-03

Article Type : Research Paper

Abstract :Uleksit ticari olarak önemli bor minerallerinden birisi olup Türkiye’de bol miktarda bulunmaktadır. Uleksit genellikle diğer boratlarla birlikte bulunur ve bor bileşikleri üretiminde ham madde olarak kullanılabilir. Önemli miktarda hidratasyon suyu içeren uleksit, dehidrasyon işlemine maruz bırakıldığı zaman uygulanan sıcaklığa bağlı olarak bu suyun bir kısmını kaybeder. Dehidrasyon işlemi sonucunda kimyasal olarak daha aktif olan gözenekli bir katı elde edilir. Oluşan gözenekli yapı katı ile akışkan arasındaki reaksiyonun daha kolaylıkla meydana gelmesine olanak sağlar ve çözünme hızı artar. Bu çalışmada, kalsine edilmiş uleksitin amonyum sülfat çözeltilerindeki çözünme kinetiği incelenmiştir. Deneylerde uleksitin çözünmesi üzerine dehidrasyon sıcaklığı, çözelti derişimi, reaksiyon sıcaklığı, katı/sıvı oranı ve karıştırma hızının etkileri araştırılmıştır. Çözelti derişimi ve sıcaklığın artması, katı/sıvı oranının ise azalmasıyla reaksiyon hızının arttığı gözlenmiştir. En yüksek çözünme hızı 150 °C’de kalsine edilmiş örneklerden elde edilmiştir. Çözünme kinetiğinin yalancı birinci mertebe kinetik modele uyduğu belirlenmiştir. Çözünme prosesi için aktivasyon enerjisinin değeri 42 kJ/mol olarak hesaplanmıştır.
Keywords : Uleksit, Kalsinasyon, Çözünme kinetiği