Eleştirel Düşünme Becerisi Edindirme Bağlamında Çocuk ve Gençlik Kitaplarının İncelenmesi

Authors : Fatma Esra KANMAZ, Canan ASLAN

Pages : 421-446

Doi:10.30964/auebfd.1082458

View : 21 | Download : 14

Publication Date : 2022-08-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Teknolojinin hızla geliştiği, çocuk ve gençlerin yazınsal yapıtlarla kurdukları iletişimin her geçen gün azaldığı bu çağda, onların ilgilerini nitelikli yazınsal yapıtlara çekmek büyük önem kazanmaktadır. Nitelikli çocuk ve gençlik edebiyatı kitapları; denetimci bir tutumdan uzak durarak, yazınsallığını yitirmeden çocuk ve gençlere, kurgu içerisindeki karakterler yoluyla düşünsel ipuçları sunmalı; onların kişi ve olaylar üzerine düşünmelerini sağlayabilmelidir. Bu çalışmanın genel amacı 2016 yılında çocuk ve gençlik edebiyatı adı altında “çok satılan” çocuk ve gençlik kitaplarından, araştırmanın amacı doğrultusunda seçilenlerin çocuklara eleştirel düşünme becerisini edindirme bağlamındaki işlevini değerlendirmektir. İçerik çözümlemesi yönteminin kullanıldığı bu araştırmanın çalışma grubunu, üç bilgisunar (internet) sitesinde ortaklık gösteren, öykü ve roman türündeki otuz çocuk ve gençlik kitabı oluşturmaktadır. Araştırmada bağlam birimi olarak “izlek” (tema) seçilmiştir. Kitaplardaki alt kategorilerin yorumlanmasında sıklık (frekans), yüzde ve yoğunluk puanlarından yararlanılmıştır. Sonuç olarak bu çalışma kapsamında incelenen çocuk ve gençlik kitaplarında yoğunluk puanı en yüksek olan kitapların sırasıyla Küçük Prens, Bir Şeftali Bin Şeftali ve Yaşasın Ç Harfi Kardeşliği iken; en az olanların ise sırasıyla Çocuk Kalbi, Bir Küçük Osmancık Vardı ve Saftirik Greg’in Günlüğü Ah Kalbim (7.Kitap) adlı kitaplar olduğu görülmüştür. Bu çalışma kapsamında çocuklar ve gençlerle buluşturulacak yazınsal kitapların, çocuk ve gençleri eleştirel düşünmeye yönlendirmesi bakımından da değerlendirilmesi gerektiği önerilmektedir.
Keywords : çok satılan kitap, çocuk ve gençlik edebiyatı, eleştirel düşünme, içerik çözümlemesi