Facebook Kullanıcılarının Kişilik Özellikleri ile Facebook Kullanım Örüntülerinin İlişkisi: Bir Gözden Geçirme Çalışması

Authors : İsmail YELPAZE, Esra CEYHAN

Pages : 24-53

Doi:10.18039/ajesi.95186

View : 16 | Download : 10

Publication Date : 2015-11-10

Article Type : Research Paper

Abstract :Son yıllarda, Facebook sosyal paylaşım sitesinin kullanımı oldukça yaygınlaşmıştır. Bu gözden geçirme çalışmasında, utangaçlık, bencillik ve 5 Faktör kişilik yapısının alt faktörleri olan dışadönüklük, öz disiplin, uyumluluk, yeniliğe açıklık ve nevrotiklik kişilik özellikleri ile Facebook kullanımı arasındaki ilişkileri araştıran çalışmaların sonuçlarının bütüncül bir bakış açısı ile değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Araştırma kapsamında veri tabanlarında ‘Facebook ve kişilik özellikleri’, ‘Facebook kullanıcıları’ gibi anahtar sözcükler kullanılarak taramalar gerçekleştirilmiştir. Bu taramalar sonucunda 2004-2014 insert ignore into journalissuearticles values(Mart); tarihleri arasındaki yayımlanmış olan 40 çalışmaya ulaşılmış ve bu çalışmalar gözden geçirilmiştir. İlgili çalışmalarda Facebook kullanım örüntülerinin kullanıcıların kişilik özelliklerine göre farklılaştığı bulunmuştur. Dışadönüklük, utangaçlık ve bencillik kişilik özelliğine sahip bireyler siteyi sık kullanırlarken, öz-disiplin sahibi bireyler daha az kullanmaktadırlar. Yeniliğe açık bireyler ile nevrotik bireylerin kullanım sıklığı ise duruma göre farklılaşmaktadır. Facebook’taki arkadaş sayıları açısından incelendiğinde dışadönükler ile bencil bireyler fazla arkadaşa sahipken; utangaç bireylerin arkadaş sayılarının az olduğu görülmektedir. Facebook’taki paylaşımlarda ise dışadönük, yeniliğe açık ve bencil bireyler fazlaca paylaşım yaparlarken; öz-disiplinli, utangaç ve uyumlu bireyler paylaşım yapmaktan kaçınmaktadırlar. Son olarak öz-disiplinli ve nevrotik bireyler mesajlaşma servisini sık kullanırlarken, yeniliğe açık ile utangaç bireyler mesajlaşmayı tercih etmemektedirler. Bu çalışmada ayrıca farklı kişilik özelliklerine sahip bireylerin Facebook’u kullanım örüntüleri kullanıcıların ihtiyaçları ve amaçları bağlamında tartışılarak, Facebook’u kimlerin ne amaçla ve nasıl kullandıklarına ilişkin bütüncül yapı da ortaya konulmuştur. Bu bulgular dikkate alındığında, bireylerin ihtiyaçlarını karşılayabilecekleri alanların gerçek hayatta da oluşturulabileceği ve sosyal medyanın bu amaçlara ulaşmak için daha işlevsel şekilde düzenlenebileceği ifade edilebilir.
Keywords : Facebook, Kişilik, Beş Faktör, Bencillik, Narsistlik, Utangaçlık