Türkiye’de Meydana Gelen Sel Afetlerinin Analizi ve Sağlık Üzerine Etkileri

Authors : Mukadder Tortumlu, Yusuf Ali Altuncı

Pages : 74-80

Doi:10.54996/anatolianjem.1376324

View : 135 | Download : 146

Publication Date : 2024-06-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Bu araştırmada Türkiye’de 1948 yılından günümüze kadar meydana gelmiş sel afetlerinin türleri ve sellerin neden olduğu ölüm/yaralanma sayıları analiz edilerek, güncel literatür eşliğinde sağlık üzerindeki etkilerinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Kesitsel-retrospektif ve tanımlayıcı nitelikte bir araştırmadır. Çalışmada 1948-2023 yılları arasında Türkiye’de meydana gelmiş sel felaketlerinin analizi yapılmıştır. Çalışmanın verileri Uluslararası Acil Afet Veri Tabanından [the Emergency Disasters Database (EM-DAT)] alınmıştır. Çalışmada Türkiye\'deki sellerin mevsimlere, bölgelere, yıllara ve sel türlerine göre analizi, ölüm ve yaralanma sayıları SPSS istatistik programında değerlendirilmiştir. Tanımlayıcı istatistikler birim sayısı (n), yüzde (%), medyan, minimum, maksimum ve kartiller arası uzaklık değerleri olarak verilmiştir. Sayısal değişkenlere ait verilerin normal dağılımı Shapiro Wilk normallik testi ile değerlendirilmiştir. İstatistiksel olarak anlamlılık düzeyi p<0.05 kabul edilmiştir. Bulgular: EMDAT veri tabanında 1948’den günümüze kadar Türkiye’ye ait 389 afet olayı kaydı bulunmaktadır. Bu afetlerden 55’i sel olup, dünyada 7.005.015 kişi, Türkiye’de ise 3691 kişi sele bağlı hayatını kaybetmiştir. Çalışmamızda Türkiye’deki sel türlerinin görülme sıklıklarının aynı olduğu, sellerin bölgelere göre görülme sıklıkları arasında sayısal olarak farklılık bulunduğu, mevsimlere göre ise istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olmadığı bulunmuştur. Sel olaylarının sayısı yıllar içinde giderek artmakta ancak sele bağlı ölüm sayıları giderek azalmaktadır. Sonuç: Son yıllarda gelişmiş risk farkındalığı ve yapısal sel savunmaları gibi risk azaltma önlemleri ve hidrometeorolojik tahminler ve uyarılar ile sele bağlı ölümlerin sayısı azalsa da dünyada ve Türkiye’de sel afetlerinin sayısı giderek artmaktadır. Sellerin toplumlar üzerindeki yıkıcı sağlık ve sosyo-ekonomik etkilerini azaltmak için, risk değerlendirmelerinin ve belirgin nedenlerinin daha derinden anlaşılması gerekmektedir. Sellerin tehlike potansiyelinin daha iyi anlaşılması ve gerekli önlemlerin alınması için disiplinler arası araştırmaların sayısı arttırılmalıdır.
Keywords : Sel tipleri, sel etkileri, sel analizi, sel afeti, Türkiye ve sel