Yapılarda Gömülü ve Kullanım Enerjisi Kavramlarının Yaşam Döngüsü Değerlendirmesi (YDD) Metodolojisiyle İrdelenmesi

Authors : İlhan KOÇ, Mehmet Oğuz DURU, Sevde Gülizar DİNÇER

Pages : 55-69

View : 18 | Download : 11

Publication Date : 2022-01-31

Article Type : Review Paper

Abstract :Yapılan birçok bilimsel araştırmalara göre, küresel çapta gerçekleştirilen yıllık enerji tüketiminin yaklaşık yarısı, yapıların üretilmesi, işletilmesi ve bakımı için gerçekleştirilen faaliyetlerde kullanılmaktadır. Büyük oranı fosil kaynaklı yakıtlardan elde edilen bu enerjinin, kullanımıyla birlikte karbon emisyonuna neden olarak, iklim değişikliğini oluşturan etmenlerin başında gelmektedir. Gömülü insert ignore into journalissuearticles values(embodied); enerji; ham maddenin çıkarılması, işlenmesi, yapı malzemesine dönüştürülmesi, şantiye sahasına taşınması ve yapı inşası gibi devreye alma sürecinden önce gerçekleştirilen faaliyetlerin bütününü kapsamaktadır. Kullanım insert ignore into journalissuearticles values(operational); enerjisi ise, nihai kullanıcının iç ortam konfor şartlarını oluşturmaya yönelik, yapıların başta ısıtma, soğutma gibi iklimlendirilmesinde, aydınlatılmasında, enerji gerektiren araç-gereçlerin çalıştırılmasında tüketilen enerji olarak tanımlanmaktadır. Yapıların karbon ayak izinin etkili bir şekilde azaltılabilmesi, hem gömülü insert ignore into journalissuearticles values(embodied); hem de kullanım insert ignore into journalissuearticles values(operational); enerjisini dikkate alan tasarımlar ile mümkündür. Ancak, yapılan araştırmalar daha çok kullanım insert ignore into journalissuearticles values(operational); enerjisine odaklanarak, nispeten hesaplanması karmaşık ve yorucu bir süreç olan gömülü insert ignore into journalissuearticles values(embodied); enerjiyi göz ardı etmiştir. Bu çalışmada, yaşam döngüsü değerlendirmesi kavramı üzerinden, özellikle mevcut yapılar dikkate alınarak, gömülü insert ignore into journalissuearticles values(embodied); ve kullanım insert ignore into journalissuearticles values(operational); enerjileri kaynaklı karbon salınımlarının birbiriyle olan ilişkisi, irdelenmiştir. Çalışmada, uluslararası kabul görmüş bilimsel yayınlar üzerinden kapsamlı literatür analizi yapılarak elde edilen bulguların, kavramsal bir çerçeve oluşturmak amacıyla, karşılaştırılarak sentezlendiği bir yöntem tercih edilmiştir. Çalışmanın sonucunda, ekolojik sürdürülebilirliğin sağlanabilmesi için, sadece kullanım insert ignore into journalissuearticles values(operational); enerjisinin azaltılmasının yeterli olmayacağı, gömülü insert ignore into journalissuearticles values(embodied); enerji ile birlikte politikaların belirlenmesi zorunluluğu tespit edilmiştir.
Keywords : Gömülü enerji, kullanım enerjisi, karbon salınımı, yaşam döngüsü değerlendirmesi YDD, sürdürülebilirlik