Geleneksel Erzurum Evleri ve ‘Leed Residential: Single Family’ Değerlendirme Sistemi

Authors : Çağrı Uludüz, Serkan Sipahi

Pages : 1338-1346

Doi:10.34248/bsengineering.1561636

View : 60 | Download : 76

Publication Date : 2024-11-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Geleneksel konut yapıları, geleneksel sistemler ile inşa edilen diğer yapı türleri gibi; malzeme, alan yönetimi, enerji kullanımı gibi birçok açıdan sürdürülebilir kabul edilen yapılardır. Günümüzde yeni konut yapıları için sürdürülebilirlik anlamında değerlendirme sistemleri bulunmakla birlikte; tarihi geleneksel konut yapıları için özelleştirilmiş ve yaygın olarak kabul görmüş bir değerlendirme sistemi bulunmamaktadır. Bu durum, sürdürülebilir anlayışla üretilen geleneksel yapıların sistematik bir sürdürülebilirlik değerlendirmesine katılamamasına sebep olmaktadır. Bir başka eksiklik de bu yapıların ilk halleri ile günümüze ulaşmış mevcut halleri arasındaki farklılıklara ve bu farklılıkların yapıların sürdürülebilirliklerine olan etkilerine ait değerlendirmelerin olmayışıdır. Yapılarda sürdürülebilirlik düzeylerini ölçen yeşil bina sertifikasyon sistemlerin içerisinde, tüm dünyada kabul gören ve yaygın olarak kullanılan ve öncü sayılabilir bir konumda olan LEED değerlendirme sistemleri yer almaktadır. İnsan ve doğayı göz önünde bulundurarak daha iyi konutlar inşa edebilmek adına Leed Residential Single Family değerlendirme sistemi yeni konut yapılarındaki sürdürülebilirlik düzeylerini belirlemede kullanılmaktadır. Yapılan bu çalışma ile Leed Residential: Single Family değerlendirme sisteminde yer alan kriterler üzerinden geleneksel konutlar için sürdürülebilirlik değerlendirmesi yapılabilecek kriterler tespit edilmiş; geleneksel Erzurum evleri özelinde geleneksel konut yapılarının ilk hallerine ait bir sürdürülebilirlik değerlendirmesi gerçekleştirilmiştir. Geleneksel konutlar için sürdürülebilir bir değerlendirmede; değerlendirmeye alınamayan kriterler ile hangi kriterler üzerinde durulması gerektiği tartışılmış, yapıların ilk halleri ve günümüze ulaşmış mevcut hallerindeki farklılıklar içerisinde yer alan ekler ile ilgili olarak değerlendirme kriterlerine yönelik önerilerde bulunulmuştur. Geleneksel Erzurum evlerinin sürdürülebilirliklerinin değerlendirildiği bu çalışma ile bu yapıların, “konum ve ulaşım” ile “enerji ve atmosfer” alanlarında oldukça başarılı oldukları; “malzeme ve kaynaklar” ile “iç ortam kalitesi” alanlarında ise çoğunlukla başarılı oldukları görülmüştür.
Keywords : Geleneksel konut, Tarihi yapılar, Erzurum evleri, Leed, Yeşil bina sertifikasyon sistemleri