Diyaliz Hastalarında Yorgunluk Semptomuna Yönelik Yapılan Lisansüstü Hemşirelik Tezlerinin İncelenmesi

Authors : Melek Yeşil Bayülgen

Pages : 564-570

Doi:10.19127/bshealthscience.1311009

View : 205 | Download : 254

Publication Date : 2023-10-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu sistematik derlemenin amacı, diyaliz hastalarında yorgunluk semptomuna yönelik yapılan hemşirelik tezlerini sistematik olarak gözden geçirmektir. Bu derlemede, lisansüstü tezlere ulaşabilmek için Yüksek Öğretim Kurumu Ulusal Tez Merkezi Veri Tabanı kullanıldı. Taramalar "hemodiyaliz ve yorgunluk”, "diyaliz ve yorgunluk” anahtar kelimeleri kullanılarak ve Mayıs-Haziran 2023 tarihleri arasında yapıldı. Sistematik derlemeye 2000-2023 yılları arası dahil edilme kriterlerine uyan tezler alındı. Taramalarda 20 teze ulaşıldı. Ancak 5 tez dahil edilme kriterlerini karşılamamasından dolayı çalışma 14 tezin verileri kullanılarak gerçekleştirildi. İncelenen tezlerin 9’u (%64,3) doktora, 5’inin (%35,7) ise yüksek lisans tezi olduğu belirlendi. Diyaliz hastalarına farmakolojik olmayan uygulamaların ilk olarak 2011 yılında ve en fazla çalışmanın ise 2022 yılında yapıldığı görüldü. Tezlerde diyaliz hastalarının yorgunluk semptomunun yönetimine yönelik aromaterapi, akupresür, refleksoloji, progresif gevşeme egzersizleri, yoga, sıcak-soğuk kompres uygulamaları, masaj ve reiki gibi farmakolojik olmayan tedavi yöntemlerini kullanıldığı tespit edildi. Diyaliz hastalarının yorgunluk semptomuna yönelik yapılan farmakolojik olmayan tedavi yöntemlerinin hastaların yorgunluk, kas krampları, ağrı, kaşıntı, anksiyete ve depresyon düzeyini azaltma; uyku kalitesi, yaşam kalitesi ve konforu arttırmada etkili olduğu görülmektedir.
Keywords : Diyaliz, Hemodiyaliz, Sistematik derleme, Tez, Yorgunluk