Türkiye’de seçilmiş finansal göstergeler ile enflasyon arasındaki asimetrik ilişkinin incelenmesi

Authors : İrfan Ersin

Pages : 35-51

Doi:10.58308/bemarej.1630161

View : 82 | Download : 115

Publication Date : 2025-03-10

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma, Türkiye\\\'deki bazı finansal göstergeler ile enflasyon arasındaki asimetrik nedensellik ilişkilerini incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışmanın temel amacı, BİST 100 endeksi, tüketici kredi faiz oranları, reel efektif döviz kuru, M2 para arzı, altın ve petrol fiyatları gibi ekonomik değişkenlerin, TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) üzerindeki pozitif ve negatif şoklarının etkilerini analiz etmektir. Çalışmada Hacker ve Hatemi-J (2006) Simetrik ve Hatemi-J (2012) Asimetrik Nedensellik testleri kullanılarak, 2011-2023 dönemi için aylık olarak incelenmiştir. Bulgular, altın fiyatlarının pozitif şoklarının TÜFE\\\'deki pozitif şoklara, negatif şoklarının ise TÜFE\\\'deki negatif şoklara neden olduğunu göstermektedir. BİST 100 endeksindeki negatif şokların TÜFE\\\'deki negatif şoklarla nedensel bir ilişkiye sahip olduğu bulunmuştur. Ayrıca, reel efektif döviz kurundaki negatif şokların, TÜFE\\\'deki pozitif şokların bir nedeni olduğu tespit edilmiştir. Tüketici faiz oranlarındaki negatif şokların, TÜFE\\\'deki negatif şoklara yol açtığı belirlenmiştir. Reel para arzındaki pozitif şokların TÜFE\\\'deki pozitif şoklara, negatif şokların ise TÜFE\\\'deki negatif şoklara neden olduğu ortaya konmuştur. Son olarak, petrol fiyatlarındaki negatif şokların TÜFE\\\'deki negatif şokların bir nedeni olduğu tespit edilmiştir. Bu bulgular, Türkiye ekonomisinde enflasyon dinamiklerini daha iyi anlamak ve etkili para ve maliye politikaları geliştirmek için önemli ipuçları sunmaktadır. Çalışmanın sonuçları, döviz kuru istikrarı, faiz politikalarında denge, enerji çeşitliliği ve finansal piyasa reformları gibi stratejik önerilerin enflasyonla mücadelede kritik rol oynayabileceğini ortaya koymaktadır.
Keywords : Finansal Göstergeler, Enflasyon, Asimetrik Nedensellik