Sabit Derece Sisteminde Sözleşmeden Doğan İlerleme Hakkı

Authors : Selmani OKUMUŞ, Bahadır DEMİR

Pages : 605-626

Doi:10.1501/Hukfak_0000001902

View : 16 | Download : 19

Publication Date : 2017-09-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Birden fazla taşınmaz rehni arasındaki sıranın belirlenmesi kabul edilen sisteme göre değişmektedir. Türk Hukukunda sabit derece sistemi kabul edilmiştir. Sabit derece sisteminde taşınmaz rehinleri arasında sıra, tescil edildiği derecenin sırasına göre belirlenir. Bir derecedeki rehin terkin edildiğinde diğer derecelerdeki rehinler bundan etkilenmez, sabit kalır. Türk Hukukunda sabit derece sisteminin meydana getirdiği sakıncaları önlemek için öngörülen istisnalardan biri, sözleşmeden doğan boşalan dereceye ilerleme hakkıdır. Malik ile rehinli alacaklı arasında yapılan boşalan dereceye ilerleme sözleşmesiyle taşınmaz maliki, derecelerden biri boşaldığında, o derecede yeni bir rehin kurmamayı ve bu dereceye alt sıradaki rehni ilerletmeyi taahhüt eder. Boş dereceye ilerleme sözleşmesi, niteliği itibariyle isimsiz sözleşmeler sınıfında, kendine özgü yapısı olan (sui generis) bir sözleşmedir. Taraflar boş dereceye ilerleme sözleşmesinin içeriğini TBK. m. 26-27 doğrultusunda serbestçe belirlerler. Boş dereceye ilerleme usulü taraflarca art arda veya önce gelen dereceleri atlama şeklinde kararlaştırılabilir. İlerleme hakkı sözleşmeden doğan bir şahsî hak olduğu için alacaklının sadece taşınmaz malikine karşı boşalan dereceye ilerletilmesini talep hakkı mevcuttur. Şerh ile boş dereceye ilerleme hakkı, eşyaya bağlı hak haline gelir
Keywords : Boş Dereceye İlerleme, Şerh, Sabit Derece Sistemi, Taşınmaz Rehni, Rehin Hukuku