Yayımcının planı çerçevesinde eser meydana getirilmesi (TBK m. 501) hâlinde eser üzerindeki hak sahipliği sorunu

Authors : Özgür GÜVENÇ, Ayşe KARACA

Pages : 117-156

Doi:10.1501/Hukfak_0000001889

View : 15 | Download : 9

Publication Date : 2017-03-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bir veya birkaç kişinin yayımcının belirlediği plan çerçevesinde bir eser meydana getirmesi hâlinde, TBK m. 501, “sözleşme konusu malî haklar”ın yayımcıya ait olduğunu ifade etmektedir. İlk bakışta, yaratma gerçeği ilkesiyle ve FSEK m. 8/I, m. 18/II ve m. 18/III hükümleriyle çelişir gibi görünen TBK m. 501’de, aslında bir örtülü boşluk mevcuttur. Bu örtülü boşluk, hükmün uygulama alanının, hükmün amacına uygun olarak, yayımcının planı çerçevesinde eser meydana getiren kişilerin bu süreçte yaratıcı bir faaliyet sergilemedikleri, sadece yardımcı kişi olarak kabul edildikleri hâllerle sınırlandırılmasıyla doldurulmalıdır. Yayımcının tüzel kişi olduğu hâllerde, hukuk kuralların çatışmasına ilişkin ilkeler dikkate alınarak, TBK m. 501’e nazaran önceki tarihli özel hüküm olan FSEK m. 18/II’nin öncelikle uygulanması yoluna gidilmelidir. Bununla birlikte, TBK m. 501’in; yayımcının çoğaltma ve yayma yükümlülüğü altında olmadığını belirten ve eser üzerindeki hak sahipliği sorununun çözümünü Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na bırakan, eser siparişi sözleşmelerine ilişkin genel bir düzenleme olarak yeniden şekillendirilmesi isabetli olur
Keywords : Yayımcının planı, eserin işlenmesi, eser siparişi sözleşmesi, eser sahipliği, yaratma gerçeği ilkesi