Ceza Muhakemesi Hukukunda Cumhuriyet Savcısı ve Sulh Ceza Hâkimi(soruşturma makamları)arasındaki gri alan:Gecikmesinde sakınca bulunan hal kavramı ve soruşturma evresinde temel haklara müdahale sorunu

Authors : Z Özen İNCİ

Pages : 1997-2046

Doi:10.1501/Hukfak_0000001853

View : 13 | Download : 14

Publication Date : 2016-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Gerek Anayasamız ve gerekse Ceza Muhakemesi Kanunu’nda soruşturma evresinde kişinin temel hak ve özgürlüklerine müdahale eden bir takım tedbirlere esasen hâkim/mahkeme kararıyla karar verilebileceği düzenlenmiştir. Buna karşın, istisnai bazı hallerde kişiye tanınan hâkim güvencesinden vazgeçilerek veya hâkim güvencesi sınırlandırılarak Cumhuriyet savcısı ve hatta hukukçu sıfatına sahip olmayan kolluğa da bu hak ve özgürlükleri sınırlandırabilme yetkisi tanınmıştır. Nitekim söz konusu karar verme yetkisinin devri ancak gecikmesinde sakınca bulunan hallere münhasır olarak kabul edilmiştir. Ancak uygulamada, istisnai bir yetki devrini sağlamaya yönelik olarak tanımlanmış bu hal, adeta kural haline gelmiştir. Soruşturma evresinde temel hak ve özgürlüklere müdahale niteliği taşıyan bazı tedbirlere gecikmede sakınca bulunduğu gerekçesiyle yetkili hâkim tarafından değil, Cumhuriyet savcısı ve hatta onun emrindeki kolluk tarafından karar verilir olmuştur. Başka bir deyişle, gecikmesinde sakınca bulunan hal kavramı, soruşturma aşamasında temel hak ve özgürlüklerin sınırlandırılması bakımından sulh ceza hâkimi ile Cumhuriyet savcısı ve emrindeki adli kolluk arasında adeta gri bir alan oluşturmuştur. Gecikmesinde sakınca bulunan hal, soruşturma makamları arasında yetki devrine yol açan ve hukuken belirsiz bir durumdur; bu sebeple istisnai hallerle sınırlı olarak uygulanmalıdır
Keywords : Gecikmesinde sakınca bulunan hal, soruşturma evresi, temel hak ve özgürlüklere müdahale, karar verme yetkisi, hâkim güvencesi