VERGİ ALACAĞININ TAHAKKUKU: BİR AŞAMA VE BİR İŞLEM

Authors : Aziz TAŞDELEN

Pages : 279-312

Doi:10.1501/Hukfak_0000000343

View : 13 | Download : 7

Publication Date : 2007-03-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Vergi alacağının tahakkuku, kamu gelirlerinin tahakkuku içerisinde kalmaktadır. Vergi borçlusu ile vergi alacaklısı arasındaki ilişkide, bir aşama ve bir işlem şeklinde gözükmektedir. Aşama olarak maddi vergi hukukunun, işlem olarak şekli vergi hukukunun konusunu oluşturmaktadır. Tahakkuk aşaması vergi alacağının tahsil edilebilir hale geldiğini göstermektedir. Beyana bağlı vergilendirmede vergi alacağı aynı anda aşama ve işlem olarak gerçekleşmektedir. Bu nedenle işlem, icrai-nihai idari işlem niteliğindedir. Ayrı bir tebliğ işlemine bağlı vergilendirmelerde ( re’sen, ikmalen ve idarece tarhiyatta) ise, alacağın tahakkuku için bir de tebliğ işlemi gerekmektedir. Bu durumlarda tarh işlemine karşı dava açılıp açılmamasına göre farklı tahakkuk zamanları ile karşılaşılmaktadır. Burada tahakkuk işlemi kendisinden önceki tarh işlemini teyid etmekte (açıklamakta) dır. Dolayısıyla icrai-nihai niteliği bulunmadığından başlı başına davaya konu edilememektedir. Tahakkuku tahsile bağlı vergilerde tahakkuk ve tahsil aşamaları ve işlemleri aynı anda gerçekleşmektedir. Ayrıca belirli bir tarihe bağlı vergilendirmelerde kendiliğinden gerçekleşen bir tahakkuk aşaması bulunmaktadır: motorlu taşıtlar ve emlak vergisinde olduğu gibi. Vergi alacağının zamanında tahakkuk ettirilememiş olması vergi kaybına neden olmaktadır
Keywords : Vergi, vergi alacağı, vergi alacağının tahakkuku, zamanaşımı, vergi kaybı