DİLENMEK BİR İNSAN HAKKI MIDIR? İfade Özgürlüğü Kapsamında Karşılaştırmalı Bir Çalışma

Authors : Oğuz Kaan DOĞAN

Pages : 885-910

Doi:10.33629/auhfd.935538

View : 19 | Download : 12

Publication Date : 2022-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Dilenmek, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Avrupa kıtasında uzun bir süre kanunlarda ceza olarak nitelendirilirken, 20. Yüzyılın ilk yarısından itibaren idari yaptırıma tabi bir kabahate dönüşmüştür. Bunun sonucu olarak dilencilere para cezası ve alternatif olarak hafif hapis cezası yaptırımları getirilmiştir. Çeşitli türleri olan dilenme eylemine karşı uygulanan idari yaptırımların iptali için mahkemeler, anayasa ve insan hakları sözleşmeleri kapsamında değerlendirme yapmaktadır. Karşılaştırmalı bir yöntemin izlendiği bu çalışmada, dilenme eyleminin türleri dikkate alınarak dilenme eylemini gerçekleştirenlerin ihtiyaçlarını gidermek için kamuya açık alanlarda diğer insanlarla iletişime geçmesinin ifade özgürlüğü kapsamına girip girmeyeceği incelenmiştir. Amerika Birleşik Devletleri’nde Anayasanın Ek 1. Maddesindeki ifade özgürlüğü temel norm olarak mahkeme kararlarının gerekçesinde yer alırken Avrupa’da anayasalar ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) 8. ve 10. maddeleri kapsamında kararlar verilmiştir. Bu makalede, dilenme eylemine karşı yapılan düzenlemelere karşı açılan davalarda ABD ve Avrupa’daki mahkemeler ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) yakın tarihli bir kararı birlikte değerlendirilerek dilenme eyleminin ifade özgürlüğü kapsamına girip giremeyeceği araştırılmıştır.
Keywords : Dilenmek, ifade özgürlüğü, dilenci, insan hakkı, kamu düzeni