Birinci basamakta reçeteleme trendi ve sık karşılaşılan tanılara ait reçetelerin incelenmesi: Türkiye verisi

Authors : Dilara BAYRAM, Caner VIZDIKLAR, Volkan AYDIN, Fatma İŞLİ, Ahmet AKICI

Pages : 695-708

Doi:10.17826/cumj.681368

View : 19 | Download : 9

Publication Date : 2020-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç: Bu çalışmada Türkiye’de birinci basamakta düzenlenen reçetelerin ayrıntılarının incelenmesi ve bunların yıllara göre değişiminin değerlendirilmesi amaçlandı. Gereç ve Yöntem: Türkiye’de 2013-2016 tarihleri arasında birinci basamak hekimleri tarafından yazılan ve Reçete Bilgi Sistemi’nde kayıtlı tüm elektronik reçetelerdeki ilaçların ayrıntıları incelendi. Hastaların cinsiyetleri ve yaş grupları özelinde reçete başına düşen ortalama ilaç sayıları insert ignore into journalissuearticles values(RBDİS); belirlendi. İncelenen yıllarda en sık karşılaşılan ilk yirmi ilacın yer aldığı reçetelerin yüzdeleri belirlendi. Dört yıllık süreçte tek tanılı reçeteler içerisinde en sık karşılaşılan on tanının yer aldığı reçetelerin yüzdesi ve RBDİS incelendi. Bulgular: Dört yılın toplamında 518.335.821 adet reçetede 1.457.034.275 kalem ilaç reçetelendiği ve RBDİS’nin 2,81 olduğu tespit edildi. Tüm yıllarda reçetelerde en fazla yer alan ilaçlar “diğer soğuk algınlığı preparatları” insert ignore into journalissuearticles values(%19,2-%19,7); ve “amoksisilin+beta-laktamaz inhibitörü” insert ignore into journalissuearticles values(%9,9-%10,5); idi. Dört yılın toplamında tek tanılı reçetelerde hipertansiyon insert ignore into journalissuearticles values(%6,9, RBDİS: 2,00); ve “akut üst solunum yolu enfeksiyonu, tanımlanmamış” insert ignore into journalissuearticles values(ÜSYE);, insert ignore into journalissuearticles values(%6,5, RBDİS: 2,61); tanıları ilk sıralardaydı. Sonuç: Birinci basamaktaki reçetelerin daha çok kadınlara ve yaşlılara yazıldığı ve ÜSYE ile hipertansiyon endikasyon alanlarında yoğunlaştığı anlaşılmaktadır. Soğuk algınlığı preparatları, NSAİİ’ler, PPİ’ler, analjezikler ve geniş spektrumlu antibiyotiklerin fazla reçeteleniyor olması birinci basamakta rasyonel reçeteleme davranışı ile ilgili önemli sorunların varlığına işaret etmektedir. 
Keywords : İlaç kullanımı, birinci basamak, ulusal veri, elektronik reçete, trend analizi