Tanzimat Ekseninde Gelişen Edebi Alemde Farklı Akisler:Birinci ve İkinci Mektep Örneği

Authors : Kenan MERMER

Pages : 189-208

Doi:10.1501/Ilhfak_0000001063

View : 24 | Download : 10

Publication Date : 2011-04-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Tarihe yani geriye doğru bakarak yaptığımız kronolojik izdüşümler ve tasnifler, kültürel ilişkilerin harmanlandığı insan dünyasının giriftliğini yansıtmaktan âciz olabilmektedir. Çünkü hâkim sistematik algılama, yani dönemin paradigması çerçevesinde kendi kimliğini oluşturan birey, zamanın ve şartların kendisine sunduğu yeni önermeleri bir çırpıda kabul edemez. İnsan, eski geleneğini daima yenisiyle harmanlayarak tarihsel kimliğini bir şekilde muhafaza eder. Baktığımız cephe itibariyle şöyle bir yargıya varmak da mümkündür: Gelenek kalın damarlı bir hattır ve onun tabusunu devirmek istidâdı yine geleneğin eğittiği, âdeta sistemin çıktısı diyebileceğimiz insanın ürünüdür. Farklı olan söz ve eylem, önce yabanıl bir şey gibi, çemberden/merkezden uzak tutulmaya çalışılsa bile, geleneğe muhalif olanın, tekrar bir gelenek olması muhtemeldir. Genel itibarla, Tanzimat’la başlatılan Batılılaşma ve Sekülerleşme, siyasal ve sosyal sahada etkin olmuş, ardından edebî âlemde de akislerini bırakmıştır. Birinci ve ikinci mektep örneği; hem geleneksel kodların değişimi hem de değişimin farklı yansımalarını göstermesi açısından önem arz etmektedir
Keywords : Tanzimat, Din, Tanzimat Edebiyatı, Edebiyat Sosyolojisi, Birinci