Plotinus: Tanrı’nın Birliği ve Basitliği Üzerine

Authors : Mehmet Sait REÇBER

Pages : 59-78

Doi:10.1501/Ilhfak_0000001014

View : 20 | Download : 9

Publication Date : 2010-04-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Tanrı’nın tabiatına ilişkin sorular geleneksel olarak hem felsefede hem de teolojide O’nun varlığı kadar önemli bir ilgiye ve tartışmaya konu olmuştur. Felsefî teolojide Tanrı’nın (salt) varlığından ayrı bir mahiyete veya (salt) zatından ayrı sıfatlara sahip olup olmadığı ciddi bir tartışmaya ve ayrışmaya neden olmuştur. Tanrı’nın varlığından ayrı bir mahiyetinin olmadığı veya onun zatından ayrı sıfatlara sahip olmadığı iddia- sının temelinde İlâhî basitlik düşüncesinin bulunduğu ve bu düşüncenin Plotinus’un Bir hakkındaki sezgilerine çok şey borçlu olduğu söylenebilir. Bu makalede Tanrı’nın basitliği öğretisinin farklı teist geleneklerdeki gelişiminde önemli bir ilham kaynağı olduğu söylenebilecek Plotinus’un Bir’e ilişkin görüşleri hem betimleyici hem de eleş- tirel açıdan ele alınmaktadır. Bu çerçevede Tanrı’nın ‘basit’ olarak tasavvur edilme- si çabasının doğurduğu bazı ontolojik, epistemolojik ve semantik meseleler üzerinde durulmaktadır. Ayrıca Plotinus’un Bir’e ilişkin öğretisinin teist bir Tanrı tasavvuruyla bağdaşıp bağdaşmadığına dair kısa bir değerlendirme sunulmaktadır
Keywords : Plotinus, Bir, Tanrı, Birlik, Basitlik, İlâhî tabiat, İlâhî sıfatlar, Teizm