ʿİlm-i Naẓarın Tekamülüne Doğru: Burhānuddīn en-Nesefī’ye (ö.687/1289) Ait Yeni Eserler

Authors : Necmettin PEHLİVAN

Pages : 315-369

Doi:10.33227/auifd.699914

View : 38 | Download : 13

Publication Date : 2020-11-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Burhānuddīn en-Nesefī (ö.687/1289) fıkıh, fıkıh usulü, mantık, kelam, tefsir gibi alan-larda eser vermiş çok yönlü bir alimdir. Fakat onu döneminin diğer alimlerden ayıran yönü, Ruknuddīn el-ʿAmīdī ile birlikte fıkıh usulü dışındaki eserlerde de ele alınmaya başlanan ʿilm-i naẓar (ḫilāf/cedel) ile daha yoğun bir şekilde ilgilenmiş, bu alana ilişkin hem nicelik hem de nitelik bakımından önemli eserler yazmış olmasıdır. Onun el-Fuṣūl ve Menşeʾu’n-Naẓar isimli eserleri yazıldığı dönemden itibaren ʿilm-i naẓarın en temel klasik metinleri haline gelmiş ve öğrencileri başta olmak üzere birçok müellif tarafından üzerlerine şerḥ ve ḥāşiyeler kaleme alınmıştır. Yaptığımız araştırmalar sonucunca en-Nesefī’nin ʿilm-i naẓar ile ilişkili başka eserlerinin de bulunduğunu tespit ettik. Şimdiye kadar varlığından dahi haberdar olunmayan bu eserler, hem en-Nesefī özelinde ʿilm-i naẓar kitabiyatını zenginleştirecek hem de onun bu ilmin tekamülüne katkısının boyut-larının daha iyi anlaşılmasına imkan sağlayacaktır. Bu çalışmada tespit edebildiğimiz bu eserler ele alınmış ve bunların en-Nesefī’ye aidiyeti tartışılmıştır.
Keywords : Burhānuddīn en Nesefī, en Nikāt, et Terācīḥ, el Manṭıḳul Kebīr, Ḫilāf, ʿİlm i Naẓar, Şemsuddīn es Semerḳandī