“Prensi Olmayan Masal Kitabı” Adlı Metnin Eyleyenler Modeli Çerçevesinde Değerlendirilmesi

Authors : Zeynep ÇETİNKAYA EDİZER, Ali Cemal GÜNDÜZ

Pages : 499-516

Doi:10.17556/erziefd.408603

View : 14 | Download : 9

Publication Date : 2018-08-22

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu araştırmada, “Prensi Olmayan Masal Kitabı” adlı çocuk edebiyatı metnini, Algirdas Julien Greimas’ın eyleyenler örnekçesine göre çözümleme amaçlanmıştır. Araştırmada ele alınan öykü; zamansal, biçimsel, uzamsal ve anlamsal ayrılıklara göre kesitlere ayrılmıştır. Temelde beş kesitten oluşan öykü, Greimas’ın göstergebilimsel çözümleme yöntemiyle incelemeye tabii tutulmuştur. Öyküde kesitler, prenses ve Bora açısından ayrı ayrı ele alınmıştır. Anlatı boyunca eyleyenlerin gerçekleştirdiği genel dönüşümler, anlatı izlencesiyle tablolaştırılmıştır. Öykü, iç içe geçmiş iki anlatıdan oluştuğu için iki tane anlatı izlencesi oluşturulmuştur. Bu anlatılarda eyletim, edinç, edim, tanıma ve yaptırım aşamalarının ne ölçüde yer aldığı ve bu durumun anlatıya etkileri araştırılmıştır. Öyküde bir başlangıç durumu olduğu; öykünün temel bir eksiklikle başladığı ve özne konumunda olan eyleyenin bu temel eksikliği gidermek için eyleme geçtiği saptanmıştır. Çalışmanın sonuç bölümünde göstergebilimsel okumanın metin okumaya olumlu etkileri belirtilmiştir.
Keywords : Greimas, Eyleyenler Örnekçesi, Prensi Olmayan Masal Kitabı, Anlatı İzlencesi