ANAYASAYI DEĞİŞTİRME İKTİDARI VE DENETİM SORUNU

Authors : Osman CAN

Pages : 101-139

Doi:10.1501/SBFder_0000002035

View : 16 | Download : 6

Publication Date : 2007-03-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Asli ve türev kurucu iktidar Anayasa teorisinin önemli sorunlarındandır. Asli kurucu iktidarın yalnızca sosyolojik ve siyasal niteliği karşısında, türev kurucu iktidar siyasal bir tercihi yansıtması bakımından siyasal, buna karşın yetkisini ve geçerliliğini yürürlükteki Anayasadan alması nedeniyle de hukuksal bir iktidardır. Dünyadaki genel eğilimin tersine aynı zamanda sınırlı Anayasallık denetimine tabi bir iktidardır. Türkiye’de Anayasa değişikliklerinin Anayasa Mahkemesi denetimine tabi tutulması 1971 değişiklikleriyle olanaklı hale gelmiştir. 1961 Anayasası döneminde bu denetim kapsamında yoğun iptal kararları yaşanırken, 1982 Anayasası döneminde yapılan iki denetim başvuruların reddiyle sonuçlanmıştır. Son karar Anayasa değişikliğinin Cumhurbaşkanınca iadesinden önce ve sonra kabulü için farklı çoğunluklar gerektiğine ilişkin genel inancı geçersiz kılmıştır. Bu yazının amacı 1982 Anayasasına göre türev kurucu iktidarın denetiminin niteliğini ve kapsamını ortaya koymaktır.
Keywords : Anayasa, kurucu iktidar, Anayasa Mahkemesi, anayasa değişikliği, Türkiye