ANAYASANIN HAK TEMELLİ YORUMU VE ANAYASA YARGISI

Authors : Mehmet TURHAN

Pages : 379-404

Doi:10.1501/SBFder_0000002046

View : 19 | Download : 8

Publication Date : 2007-03-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Anayasa yargısının demokratik meşruluğu tartışmalıdır. Anayasa yargısının meşru olduğu görüşü yasaların anayasaya aykırı olamayacağı ilkesine dayanmaktadır; ancak bir yasanın anayasa aykırı olup olmadığı yorum yoluyla anlaşılabilir. Anayasa mahkemelerinin yorumunun ise yasama organların yorumundan daha bilimsel olduğu iddia edilemez. Bu görüşe göre her ikisi de doğru da olabilir yanlış da. Bu yazıda bu görüş eleştirilmekte ve eğer Anayasa özgürlükleri temel alan bir yolla yorumlanırsa anayasa yargısının demokrasinin ayrılmaz bir parçası haline geleceği belirtilmektedir. Özgürlükleri temel alan yorumdan önce yorumun dürüstlük ilkesine uygun olarak yapılması gerekmektedir. Bu savlarla birlikte anayasa mahkemelerinin siyasete müdahalelerine neden olan iptal davalarının ve anayasa aykırılıkla doğrudan bağlantısı olmayan diğer yetkilerinin ve görevlerinin kaldırılması gerektiği ileri sürülmüştür. Bunlar yerine hak ve özgürlükleri zedelenen bireylerin doğrudan anayasa mahkemesine bireysel başvuruda bulunabilmelerinin sağlanması gerektiği iddia edilmiştir. Amaç anayasa mahkemelerinin hak ve özgürlükler dışında aktivist tutumdan vazgeçip kendi kendilerini sınırlama gibi bir tutuma girmelerini sağlamaktır.
Keywords : anayasa yargısı, anayasa yargısının meşruluğu, anayasa mahkemeleri, dürüst yorum, hak temelli yorum, demokrasi, aktivizm, kendi kendini sınırlama