TOCQUEVILLE VE MERKEZİYETÇİLİK SORUNU

Authors : Mehmet YETİŞ

Pages : 279-308

View : 16 | Download : 11

Publication Date : 2015-02-06

Article Type : Research Paper

Abstract :Alexis de Tocqueville, ancien regime'in ortadan kaldırılmasıyla birlikte biçimlenmeye başlayan demokratik toplumu, merkeziyetçi politikaların özgül siyasal iktidar ilişkileri düzeyinde ağırlık kazandığı yeni tarihsel uğrağın bir bileşeni olarak değerlendirir. Tocqueville'in yeni döneme ilişkin kuramsal modelinde ele alındığı biçimiyle, merkeziyetçilik eğilimi iki ayrı başlık altında incelenir: yönetsel merkeziyetçilik ve hükümette merkeziyetçilik. Merkeziyetçilik sorunsalının locus classicus'u olarak değerlendirilebilecek olan birçok saptamayı içeren Amerika'da Demokrasi, Tocqueville'in siyasal yaklaşımının en çok övüldüğü ya da eleştirildiği temel izlekler bağlamında dikkatli bir şekilde yeniden okunmayı hak ediyor. Tocqueville'in iki farklı merkeziyetçilik biçimine ilişkin ayrıştırması, Avrupa toplumsal formasyonlarındaki merkezi iktidar pratiklerine yönelik kapsamlı bir eleştiri içerisinde konumlanır. Merkeziyetçilik tartışması, öncelikle, Fransa'nın demokratik devrim sonrasında bireyselleşme sürecinin siyasal merkeziyetçilikle güçlü bir biçimde eklemlendiği bir tarihsel blok olarak analizi için gerekli görülüyordu. Bu yazıda, Tocqueville'in siyaset felsefesinin de ayırt edici yönlerinin açıklığa kavuşturulmasına yardımcı olacak merkeziyetçilik sorunsalının değişik görünümlerinin ayrıştırılması amaçlanmaktadır.
Keywords : Alexis de Tocqueville, demokratik toplum, siyasal merkeziyetçilik, yönetsel merkeziyetçilik, ademi merkeziyetçilik