Bakanlar Kurulu Listesinin Cumhurbaşkanınca Reddi: Suat Hayri Ürgüplü Hükümeti Örneği (14 Mayıs 1972)

Authors : Kaan Gaytancıoğlu

Pages : 1047-1080

Doi:10.1501/SBFder_0000002477

View : 15 | Download : 10

Publication Date : 2017-12-27

Article Type : Research Paper

Abstract :12 Mart 1971 Muhtırası sonucu istifa eden Süleyman Demirel hükümeti yerine, Ordu‟nun isteği üzerine Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay tarafından Nihat Erim başbakanlığında, çoğunluğu teknokratlardan oluşan bir hükümet görev yapmaya başlamıştır. Teknokratlar hükümeti bunalımı azaltamayınca, Erim, 16 Nisan 1972‟de ikinci kez istifa etmiştir. Ardından Sunay, hükümeti kurma görevini kontenjan senatörü Suat Hayri Ürgüplü‟ye vermiştir. Ürgüplü‟nün 1965‟te, Dördüncü Koalisyonun Başbakanı olarak ülkeyi selametle seçimlere götürmesi; destek görmesini beraberinde getirmiştir. Ürgüplü, mecliste grubu bulunan dört partiden de bakan almak şeklinde bir reform hükümeti kurmak için temaslarına başlamış; güçlükleri aşmak için görüşmeler gerçekleştirmiş ve bir mektup diplomasisi yürüterek, dört partiyi hükümete bakan verme hususunda ikna edebilmiştir. Ancak arz ettiği hükümet, Ordu‟nun yönlendirmesiyle Sunay tarafından reddedilmiş; bunun üzerine Ürgüplü istifa etmiş; hükümet kurma görevi Ferit Melen‟e verilmiştir. Melen, selefi Ürgüplü‟nün, önceden çözdüğü uyuşmazlıkların ışığında hükümeti kısa zamanda kurmuş ve hükümet, meclisten güvenoyu almıştır. Makale, Ürgüplü‟nün, 29 Nisan-14 Mayıs 1972 arasında hükümeti kurmak için görev alışını, temaslarını, karşılaştığı güçlükleri, yürüttüğü mektup diplomasisini, hükümeti tesis etmesini ve listesinin reddedilmesinin ertesinde istifa etmesini konu edinmektedir.
Keywords : Suat Hayri Ürgüplü, Bakanlar Kurulu Listesi, 12 Mart 1971 Muhtırası, Erken Seçim