İran’da Rant Üretici Politikaların Gelir Dağılımı Üzerindeki Etkilerinin Etnik, Mezhepsel ve Bölgesel Özelliklere Göre İncelenmesi

Authors : Mustafa Kadir DOĞAN, Naseraddin ALİZADEH

Pages : 163-191

Doi:10.33630/ausbf.679350

View : 23 | Download : 11

Publication Date : 2020-02-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu araştırmada İran’ın illeri etnik kökenlerine (Fars -etnik azınlık), mezheplerine (Şii -Sünni) ve coğrafi konumlarına (merkez -sınır) göre ikili kümelere bölünerek kümelerdeki farklı kesimler arasındaki eşitsizliği etkileyen etmenler incelenmiştir. Bu doğrultuda yapay eğim değişkenleri içeren modeller, illerin 2000-2015 yıllarına ait verileri kullanılarak tahmin edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, büyüme oranını, düşük resmi kur için ayrılan kaynaklar etkilemezken, ekonomik serbestlik olumlu yönde,enflasyon oranı ve bütçe politikası olumsuz yönde etkilemektedir. Ayrıca, bütçe politikasının Fars ve Şii kesimleri gelir dağılımı açısından diğerlerine göre daha olumsuz etkileyerek gelir eşitsizliğini azalttığı belirlenmiştir. Petrol ve doğalgaz gelirlerindeki artışın ise tüm kesimlerin refah seviyelerinin artmasına yol açmakla birlikte, ayrıcalıklı olan Fars ve Şii kesimlerin refah seviyelerini diğerlerine göre daha fazla yükselttiği ve dolayısıyla ayrıcalıklı grupların kaynaklardan daha fazla pay alacağı savının doğrulandığı gözlenmiştir. Ayrıca, elde edilen sonuçlar İran’da büyüme ile başlangıç gelir düzeyi arasındaki ters yönlü ilişkiyi ortaya koyarak, neoklasik büyüme modellerinin öngörülerini doğrulamaktadır.
Keywords : Rantçılık, Gelir eşitsizliği, Azınlıklar, Petrol gelirleri