Rasyonel Tercih Yaklaşımı Rehberliğinde Belirleyici Aktörlerin Ülke Seçim Barajı Oranı Tercihi: Türkiye Örneği

Authors : Mustafa Çağatay ASLAN

Pages : 757-778

Doi:10.33630/ausbf.1039768

View : 15 | Download : 6

Publication Date : 2022-12-16

Article Type : Research Paper

Abstract :“Rasyonel Tercih” yaklaşımına göre, birden fazla seçeneğe sahip olan bir birey amacı ile seçeneklerin sonuçları arasında bağıntı kurarak uygun seçeneğe yönelir. Bu yaklaşım, seçim sisteminin bağımlı değişken olduğu çalışmaların kuramsal zeminlerinde sıklıkla kullanılmıştır. Buna göre, seçim sisteminin nasıl belirlendiği sorusuna cevap önerirken, karar alıcı aktörlerin siyasal amaçları gözetilmelidir. Buna karşın, Türkiye’de seçim sistemini konu alan çalışmalarda, “temsilde adalet” normunu önceleyen cevaplar önerilmiştir. “Nasıl bir seçim sistemi olmalı” gibi normatif sorulara ağırlık verilmişken, “karar alıcı aktörler seçim sistemini nasıl şekillendirir” gibi ampirik sorular yeterince tartışılmamıştır. “Rasyonel tercih” yaklaşımını merkezine alan bu çalışmada, seçim sisteminin bileşenlerinden olan “ülke seçim barajı” üzerinde durulmaktadır. Karşı-olgusal insert ignore into journalissuearticles values(counterfactual); yöntemle farklı ülke barajı seviyelerinde insert ignore into journalissuearticles values(%0, %5, %7); 2002–2015 parlamento seçim sonuçlarının üreteceği milletvekili dağılımıyla, belirleyici aktörlerin “yasama çoğunluğunu kazanma” amaçları arasındaki bağıntıyı incelenmektedir. Mevcut %10 seçim barajının korunması veya %7 seviyesine çekilmesi seçenekleri “yasama çoğunluğunu kazanma” öne çıkan “rasyonel tercihler” olarak tanımlanmıştır.
Keywords : Seçim sistemi, Seçim barajı, Rasyonel seçim, Temsilde adalet, Yönetimde istikrar