SAZ MUSİKİSİNDE ETÜT KAVRAMI VE ALAEDDİN YAVAŞCA’NIN ETÜDLERİNİN İNCELENMESİ

Authors : Ahmet Hakan Baş, Tolga Karaca

Pages : 269-287

Doi:10.31722/ejmd.1307189

View : 45 | Download : 59

Publication Date : 2023-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk müziğinde etüt; icracının sazındaki tekniğini geliştirmeye yarayan, eser icrası öncesinde zor pasajları geçmesine olanak sağlayan teknik çalışmalar olarak tanımlanabilir. Saz musikisinde etüt çalışmalarının önemi her geçen gün artmakta, TRT repertuvarında yer alan etüt çalışmalarının haricinde bestekârların ve saz icracılarının bu konuyla ilgili çalışmalar yaptığı görülmektedir. Bu araştırmanın amacı saz musikisindeki etüt kavramını açıklamanın yanı sıra Alâeddin Yavaşca’nın bestelemiş olduğu etütlerin makamsal analizini yaparak, bu etütlerin icracılara kazandıracağı müzikal davranışları tespit etmektir. Betimsel araştırma yöntemi kullanılan bu araştırmada tarama çalışması yapılmıştır. Literatür taraması sonucunda bestekârın yazmış olduğu etütlere TRT arşivinden, ayrıca bu etütlerin farklı nüshalarına kişisel nota arşivlerinden ulaşılmış, bu nüshalar birbirleriyle karşılaştırılmış ve en iyi okunabilen nota nüshası seçilerek, üzerinde inceleme çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Bu araştırmanın sonuçlarına göre; bestekarın etütlerinde Arel nazariyesine bağlı kaldığı, birleşik makamları daha fazla tercih ettiği, etütlerinin her birinde Nim Sofyan usulünü ve birden fazla usul kullandığı, hece bağı, uzatma bağı, artikülasyon ve nüans gibi müzikal anlatım unsurlarına dikkat ettiği görülmüştür. Bundan sonra yapılacak olan araştırmalarda Türk müziğindeki sazlara özel etütler yazılması ve analiz çalışmalarında farklı bestekârların etütlerinin ele alınması önerilmektedir.
Keywords : Alâeddin Yavaşca, etüt, Türk müziği besteciliği, etüt inceleme, makamsal analiz