Su Kaynakları ve Sedimentlerde Polisiklik Aromatik Hidrokarbonların (PAH) Kaynakları ve Toksik Etkileri

Authors : Elçin GÜNEŞ, Gül KAYKIOĞLU, Asude HANEDAR, Yalçın GÜNEŞ

Pages : 42-48

Doi:10.55581/ejeas.1132393

View : 21 | Download : 6

Publication Date : 2022-07-31

Article Type : Review Paper

Abstract :PAH’lar, iki veya daha fazla aromatik halkayı bünyesinde bulunduran, yarı uçucu organik bileşiklerdir. Su ortamlarında PAH konsantrasyonları ve etkileri son yıllarda üzerinde önemle durulan konuların başında gelmektedir. Sedimentler, su ortamındaki en önemli PAH rezervuarlarındandır. Bu nedenle sedimentler, sucul ekosistemlerinin su kalitesinin kirliliklerinin değerlendirmesinde sıklıkla kullanılmaktadır. PAH’lar organik bileşiklerin tam yanmamasından dolayı oluşmakta ve çeşitli kaynaklardan alıcı ortamlara ulaşabilmektedirler. PAH’lar çevre ve insan sağlığı açısından zararlı etkilere sahiptir ve endüstriyel gelişme ile doğal ortamlardaki PAH konsantrasyonlarında önemli artışlar olmuştur. Sanayi-yoğun havzalarda kentleşme ve endüstrileşmeden dolayı PAH miktarlarının yüksek olması beklenmektedir. Amerikan Çevre Koruma Ajansı insert ignore into journalissuearticles values(USEPA); tarafından belirlenen 16 öncelikli PAH türünün su kaynaklarında ve sedimentlerde izlenmesi, PAH’ların su ve sedimentlerdeki konsantrasyonlarının belirlenmesi ve PAH-toksisite ilişkisini ortaya konması açısından oldukça önemlidir. Bu çalışmada literatürdeki çalışmalar derlenerek dünyada bu konuda yapılmış çalışmaların sonuçları ortaya koymaktadır.
Keywords : Çevresel etki, polisiklik aromatik hidrokarbonlar PAHlar, sediment, toksisite